Δερματίτιδα στο πρόσωπο; Δείτε πώς θα υποχωρήσει

Η δερματίτιδα στο πρόσωπο είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος οι οποίες εκδηλώνονται με ερυθρότητα, κνησμό, ξηρότητα, απολέπιση ή και μικρές βλάβες τύπου φυσαλίδες. Παρότι οι περισσότεροι τη βιώνουν ως «ερεθισμό» ή «ευαισθησία», στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα φάσμα διαφορετικών κλινικών οντοτήτων με ξεχωριστές αιτίες και θεραπευτικές προσεγγίσεις. Η κατανόηση του τι προκαλεί τη δερματίτιδα, πώς διαγιγνώσκεται και με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται με ασφάλεια είναι το κλειδί για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα σήμερα και να προληφθούν οι εξάρσεις στο μέλλον.

Τι είναι η δερματίτιδα στο πρόσωπο και γιατί εμφανίζεται

Το πρόσωπο διαθέτει λεπτότερη και συχνά πιο διαπερατή επιδερμίδα ενώ εκτίθεται εντονότερα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (ήλιο, ρύπους, μεταβολές θερμοκρασίας). Όταν ο φυσικός φραγμός του δέρματος διαταράσσεται—είτε από γενετική προδιάθεση, είτε από υπερβολική χρήση καλλυντικών, είτε από αλλεργιογόνα ή μικροοργανισμούς—προκαλείται μια φλεγμονώδης αντίδραση. Η δερματίτιδα στο πρόσωπο μπορεί να είναι ατοπική (έκζεμα), σμηγματορροϊκή, εξ επαφής (ερεθιστική ή αλλεργική), περιστοματική, ή να συσχετίζεται με νοσήματα που μιμούνται τα συμπτώματα της δερματίτιδα, όπως η ροδόχρους ακμή.

Παρά την κοινή κλινική εικόνα της ερυθρότητας, οι μηχανισμοί διαφέρουν. Στην ατοπική δερματίτιδα υπερέχει η δυσλειτουργία του δερματικού φραγμού και η υπερβολική αντίδραση του οργανισμού. Στη σμηγματορροϊκή αντίθετα η παραγωγή σμήγματος είναι ανισόρροπη και ταυτόχρονα υφίσταται υπερανάπτυξη μικροβίων όπως ο Malassezia. Τέλος, στη δερματίτιδα στην εξ επαφής η αντίδραση του δέρματος προέρχεται από συγκεκριμένες ουσίες (αρώματα, συντηρητικά, μέταλλα, απορρυπαντικά).

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Τι είναι η ακμή;

Πώς εκδηλώνεται η δερματίτιδα στο πρόσωπο

Η κλινική εικόνα ποικίλλει: ερύθημα στα μάγουλα, τις ρινοπαρειακές πτυχές ή γύρω από το στόμα, ξηρότητα και «τραβηγμένο» δέρμα, απολέπιση, κνησμός ή καύσος, και σε οξείες εξάρσεις μικρές φυσαλίδες που σπάνε και δημιουργούν εφελκίδες. Στην ατοπική δερματίτιδα, συνηθίζονται ξηρές πλάκες και έντονος κνησμός, στη σμηγματορροϊκή κυριαρχεί η λιπαρότητα με λέπια γύρω από μύτη/φρύδια/γραμμή τριχοφυΐας, ενώ στην περιστοματική εμφανίζονται μικροβλατίδες και ερυθρότητα γύρω από στόμα. Η δερματίτιδα στο πρόσωπο μπορεί να συγχέεται με τη ροδόχρου ακμή, η οποία όμως χαρακτηρίζεται από αγγειοδιαστολή, έξαψη, ορατά τριχοειδή αγγεία και συχνά «σπυράκια» τύπου βλατιδοφλυκταινών, χωρίς συνήθως έντονη απολέπιση. Η σωστή διάγνωση της υποκείμενης κατάστασης είναι καθοριστική για την επιτυχή θεραπεία.

Συχνά αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η γενετική προδιάθεση, οι διακυμάνσεις ορμονών, το ψυχολογικό στρες, οι κλιματικοί παράγοντες και η υπερβολική ή ακατάλληλη χρήση καλλυντικών (ιδίως προϊόντων με έντονα αρώματα ή αλκοόλες) αποτελούν συχνές ρίζες του προβλήματος. Στην δερματίτιδα εξ επαφής, αλλεργιογόνα όπως το νικέλιο, τα μεθυλισοθειαζολινόνη/μεθυλοχλωροϊσοθειαζολινόνη, τα αρώματα και ορισμένα φυτικά εκχυλίσματα ενεργοποιούν ανοσολογική αντίδραση. Η υπερβολική απολέπιση, τα συνεχή peelings ή η βιαστική εισαγωγή στη skincare ρουτίνα δραστικών συστατικών όπως η ρετινόλη ή ισχυρά οξέα, μπορούν να διαταράξουν τον δερματικό φραγμό και να πυροδοτήσουν μια αντίδραση του δέρματος. Επίσης, σμηγματορροϊκή δερματίτιδα επιδεινώνεται από κρύο/ξηρό κλίμα, έλλειψη ύπνου και στρες, ενώ η περιστοματική συχνά σχετίζεται με μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών στο πρόσωπο, βαριά αντηλιακά ή ορισμένες οδοντόκρεμες.

Επιλογές θεραπείας για τη δερματίτιδα στο πρόσωπο

Η δερματίτιδα στο πρόσωπο αντιμετωπίζεται με έναν συνδυασμό μέτρων που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ακεραιότητας του δερματικού φραγμού, τον έλεγχο της φλεγμονής και την αποφυγής ερεθιστικών παραγόντων. Στην ατοπική δερματίτιδα, η θεραπεία πρώτης γραμμής περιλαμβάνει ενυδατικές κρέμες πλούσιες σε κεραμίδια, γλυκερίνη και υαλουρονικό οξύ, που μειώνουν την απώλεια νερού και καταπραΰνουν τον κνησμό. Σε εξάρσεις, σύντομα σχήματα ήπιας ισχύος τοπικών κορτικοστεροειδών μπορούν να δοθούν υπό ιατρική καθοδήγηση.

Στη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, φαρμακευτική αγωγή και ήπια αντιμυκητιασικά σαπούνια/σαμπουάν κατά μήκος της γραμμής των μαλλιών και στα φρύδια μειώνουν τον ερεθισμό. Ήπιες τοπικές κορτιζονούχες κρέμες ή αναστολείς καλσινευρίνης χρησιμοποιούνται για μικρά χρονικά διαστήματα ώστε να ελεγχθεί η φλεγμονή. Στην ερεθιστική/αλλεργική εξ επαφής, η αποφυγή του υπαίτιου παράγοντα είναι κεντρική, με παράλληλη χρήση καταπραϋντικών ενυδατικών κρεμών και κατά περίπτωση σύντομης αγωγής με αντιφλεγμονώδη. Για την περιστοματική δερματίτιδα, αποσύρονται τυχόν τοπικά στεροειδή, αποφεύγονται βαριά καλλυντικά και προτιμώνται ήπια καθαριστικά, ενώ συχνά βοηθούν η τοπική εφαρμογή μετρονιδαζόλης ή το αζελαϊκό οξύ και, σε πιο επίμονες περιπτώσεις, συστηματική τετρακυκλίνη κατ’ ένδειξη.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Οι Καλύτεροι Δερματολόγοι για Ακμή στην Αθήνα 

Η σημασία της υιοθέτησης μιας σωστής καθημερινής ρουτίνας

 Πάμε τώρα στο πιο σημαντικό. Ακόμη κι αν αναλάβουν να αποκαταστήσουν την εκάστοτε μορφή δερματίτιδας οι καλύτεροι δερματολόγοι στην Αθήνα, αν το κάθε άτομο δε φροντίσει σωστά το δέρμα του, τα αποτελέσματα θα είναι φτωχά. Η υιοθέτηση μιας σωστής ρουτίνας περιποίησης παίζει πρωτεύοντα ρόλο, καθώς τα σωστά καλλυντικά μπορούν να μειώσουν θεαματικά την ένταση και τη συχνότητα των εξάρσεων. Επιλέξτε ήπιο καθαριστικό χωρίς θειικά άλατα, πλύσιμο με χλιαρό νερό και σύντομης διάρκειας, και αμέσως μετά εφαρμόστε ενυδατική με κεραμίδια, νιασιναμίδη και υαλουρονικό οξύ. Η καθημερινή προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία με ευρέος φάσματος αντηλιακό είναι αναντικατάστατη, ιδίως όταν η δερματίτιδα στο πρόσωπο συνοδεύεται από ερύθημα που επιδεινώνεται στον ήλιο.

Περιορίστε τα προϊόντα σε λίγα, δοκιμασμένα και καλά ανεκτά από το δέρμα, αφού η υπερφόρτωση δραστικών συστατικών αυξάνει την πιθανότητα ερεθισμού. Αν χρησιμοποιείτε ρετινόλη, εισάγετέ την σταδιακά, μόνο σε φάσεις ύφεσης, χαμηλής συγκέντρωσης, 2–3 βράδια την εβδομάδα και διακόψτε άμεσα σε κάθε ένδειξη ερεθισμού. Η ρετινόλη δεν αποτελεί θεραπεία για εξάρσεις εκζέματος, καθώς είναι ένα συστατικό που η χρήση του απαιτεί ανθεκτικό δερματικό φραγμό.

Ροδόχρους ακμή ή δερματίτιδα;

Σημαντικό είναι να μην συγχέουμε τη ροδόχρου ακμή με τη δερματίτιδα στο πρόσωπο. Η ροδόχρους παρουσιάζει παροξυσμική έξαψη μετά από ζεστά ροφήματα, αλκοόλ, πικάντικα τρόφιμα ή θερμικές μεταβολές, με μόνιμο ερύθημα, ορατά τριχοειδή αγγεία και πιθανές βλατίδες/φλύκταινες. Ενώ και τα δύο ωφελούνται από ήπια ρουτίνα, η ροδόχρους αντιμετωπίζεται καλύτερα με αγγειοσυσπαστικές κρέμες, αζελαϊκό οξύ, μετρονιδαζόλη, δοξυκυκλίνη χαμηλής δόσης ή θεραπείες laser/IPL. Αν νομίζετε ότι έχετε ροδόχρου και όχι δερματίτιδα, η επίσκεψη σε έναν έμπειρο δερματολόγο μπορεί πραγματικά να μεταμορφώσει το δέρμα σας.

Δείτε εδώ: Οι Καλύτεροι Δερματολόγοι στην Αθήνα – Top 5

Beauty tips που σέβονται το ευαίσθητο δέρμα

Για όσους αγαπούν το μακιγιάζ, υπάρχουν beauty tips που μειώνουν τους ερεθισμούς χωρίς να θυσιάζεται το αποτέλεσμα. Αναζητήστε υποαλλεργικά, χωρίς άρωμα, μη φαγεσωρογόνα προϊόντα και προτιμήστε ελαφριές φόρμουλες. Εφαρμόστε ενυδατική και αντηλιακό, περιμένετε λίγα λεπτά να «στρώσουν» και μετά περάστε μια λεπτή στρώση foundation. Αφαιρέστε το μακιγιάζ το βράδυ με ήπιο καθαριστικό και—αν χρειαστεί—ένα γαλάκτωμα ντεμακιγιάζ, αποφεύγοντας το τρίψιμο. Εισάγετε μία δραστική ουσία κάθε φορά, με παρακολούθηση της ανοχής για 2–3 εβδομάδες πριν από την επόμενη. Αν χρησιμοποιείτε προϊόντα με οξέα ή ρετινόλη, κρατήστε τα εκτός περιόδων έξαρσης και προτιμήστε τις νύχτες που την επομένη δεν θα εκτεθείτε έντονα στον ήλιο.

Συχνές ερωτήσεις για τη δερματίτιδα στο πρόσωπο

1. Η δερματίτιδα στο πρόσωπο είναι μεταδοτική;

Όχι. Η δερματίτιδα είναι φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος και δεν «κολλάει» από άνθρωπο σε άνθρωπο. Εξαιρέσεις, όπως επιμολύνσεις από βακτήρια ή μύκητες, χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση αλλά δεν αλλάζουν τη φύση της πάθησης.

2. Μπορώ να συνεχίσω να φοράω μακιγιάζ;

Ναι, εφόσον βρίσκεστε σε ύφεση και χρησιμοποιείτε υποαλλεργικά, χωρίς άρωμα και μη φαγεσωρογόνα προϊόντα. Σε οξεία έξαρση, προτιμήστε να απέχετε για λίγες ημέρες ώστε να επιτρέψετε στον δερματικό φραγμό να ανακάμψει.

3. Χρειάζομαι αντηλιακό;

Εννοείται. Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να επιδεινώσει το ερύθημα και την ευαισθησία. Επιλέξτε ένα ευρέος φάσματος αντηλιακό που σας ταιριάζει και εφαρμόστε το καθημερινά, ακόμη κι αν έχει συννεφιά. Επίσης, μην ξεχνάτε να το ανανεώνετε.

4. Παίζουν ρόλο η διατροφή και το στρες;

Ναι, ως τροποποιητικοί παράγοντες. Μια ισορροπημένη, αντιφλεγμονώδης διατροφή και η διαχείριση στρες βοηθούν στη μείωση των εξάρσεων, χωρίς να αντικαθιστούν την ιατρική αγωγή.

5. Πόσο καιρό χρειάζεται για να βελτιωθεί;

Με σωστή ρουτίνα και αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων, οι ήπιες μορφές βελτιώνονται συχνά σε 1–3 εβδομάδες. Σε σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, τα αντιμυκητιασικά δρουν συνήθως σε 2–4 εβδομάδες. Αν δεν δείτε σαφή βελτίωση σε αυτό το διάστημα, ζητήστε ιατρική αξιολόγηση.

6. Ποιος είναι ο καλύτερος δερματολόγος στην Αθήνα;

Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός που να χαρακτηρίζεται ως καλύτερος. Η επιλογή εξαρτάται από το πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης και την εξειδίκευση του γιατρού.