Αν είμαι έγκυος και έχω αιμορροΐδες, θα τις έχει και το παιδί μου;

Η εγκυμοσύνη είναι μια όμορφη, αλλά και απαιτητική περίοδος στη ζωή κάθε γυναίκας. Το σώμα αλλάζει ριζικά για να φιλοξενήσει τη νέα ζωή, και αυτές οι φυσιολογικές μεταβολές συχνά συνοδεύονται από μικρές ή μεγάλες ενοχλήσεις. Μία από τις πιο συχνές είναι οι αιμορροΐδες – διογκωμένες φλέβες στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού, που προκαλούν πόνο, φαγούρα, αιμορραγία ή αίσθημα πίεσης. Οι αιμορροΐδες κατά την εγκυμοσύνη οφείλονται κυρίως στην αυξημένη πίεση των φλεβών της λεκάνης από τη διευρυνόμενη μήτρα, αλλά και στις ορμονικές μεταβολές που προκαλούν χαλάρωση των αγγείων και δυσκοιλιότητα. Πολλές γυναίκες, όταν αντιμετωπίσουν αυτό το ενοχλητικό πρόβλημα, ανησυχούν μήπως επηρεάσει και το παιδί τους. Θα μπορούσε, άραγε, το μωρό να “κληρονομήσει” τις αιμορροΐδες; Είναι μια εύλογη απορία που αξίζει προσεκτική και τεκμηριωμένη απάντηση.

Κληρονομούνται οι αιμορροΐδες; Τι λέει η ιατρική επιστήμη

Οι αιμορροΐδες δεν αποτελούν ασθένεια που μεταδίδεται γενετικά, ούτε κάποιο χαρακτηριστικό που περνάει από μητέρα σε παιδί όπως το χρώμα των ματιών ή των μαλλιών. Δεν έχει εντοπιστεί κανένα συγκεκριμένο «γονίδιο των αιμορροΐδων». Αυτό που υπάρχει είναι μια γενετική προδιάθεση, δηλαδή μια ευαισθησία του φλεβικού συστήματος ή μια τάση για φλεβική χαλάρωση, που μπορεί να παρατηρηθεί σε ορισμένες οικογένειες. Αν, για παράδειγμα, και οι δύο γονείς έχουν ιστορικό κιρσών ή αιμορροΐδων, υπάρχει μια αυξημένη πιθανότητα το παιδί να έχει πιο “ευάλωτες” φλέβες. Ωστόσο, αυτή η προδιάθεση δεν αρκεί από μόνη της για να εκδηλωθεί το πρόβλημα. Για να αναπτυχθούν αιμορροΐδες, χρειάζονται και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η χρόνια δυσκοιλιότητα, η καθιστική ζωή, η ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών και υγρών, ή ακόμα και η κακή στάση του σώματος.

Έτσι, μια έγκυος με αιμορροΐδες δεν μεταφέρει στο παιδί της την ίδια πάθηση, αλλά ίσως του “κληροδοτήσει” μια προδιάθεση που μπορεί να εκδηλωθεί μόνο αν αργότερα στη ζωή του συντρέχουν και άλλες δυσμενείς συνθήκες. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα: πολλές γυναίκες που ποτέ δεν είχαν πρόβλημα αιμορροΐδων μπορεί να εμφανίσουν αιμορροΐδες μόνο κατά την εγκυμοσύνη λόγω των ιδιαίτερων φυσιολογικών πιέσεων της περιόδου αυτής, χωρίς να υπάρχει κάποια γενετική βάση.

Πώς η εγκυμοσύνη ευνοεί την εμφάνιση των αιμορροΐδων

Η αιμορροϊδοπάθεια στην εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα πολλαπλών παραγόντων που δρουν ταυτόχρονα. Καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, η μήτρα ασκεί πίεση στις φλέβες της λεκάνης και μειώνει την επιστροφή του αίματος προς την καρδιά. Η κυκλοφορία «φρενάρει» και οι φλέβες στην περιοχή του πρωκτού διαστέλλονται. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης, κυρίως η προγεστερόνη, προκαλούν χαλάρωση των μυών του εντέρου και των τοιχωμάτων των αγγείων, κάτι που οδηγεί σε πιο αργή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και σε δυσκοιλιότητα. Αυτή η κατάσταση αναγκάζει πολλές γυναίκες να πιέζουν περισσότερο κατά την κένωση, γεγονός που αυξάνει τη φλεβική πίεση. Αν προσθέσουμε τη μειωμένη κινητικότητα, το επιπλέον βάρος και την κακή στάση του σώματος, δημιουργείται ένα περιβάλλον ιδανικό για την ανάπτυξη αιμορροΐδων.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή αρκετά ενοχλητικά. Οι γυναίκες αναφέρουν κάψιμο, κνησμό, αίσθημα πρηξίματος ή μικρή αιμορραγία μετά την αφόδευση. Παρόλο που το πρόβλημα είναι κοινό, πολλές διστάζουν να το συζητήσουν, συχνά από αμηχανία. Ωστόσο, η έγκαιρη ενημέρωση και καθοδήγηση από ειδικό μπορούν να προλάβουν σοβαρότερες επιπλοκές και να κάνουν την εγκυμοσύνη πιο άνετη.

Επηρεάζεται το παιδί; Τι δείχνουν οι επιστημονικές παρατηρήσεις

Τα βρέφη δεν γεννιούνται με αιμορροΐδες. Πρόκειται για πάθηση που αναπτύσσεται μεταγεννητικά, όταν υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν την πίεση στα αγγεία της πρωκτικής περιοχής. Στην παιδική ηλικία, οι αιμορροΐδες είναι εξαιρετικά σπάνιες και σχετίζονται συνήθως με έντονη δυσκοιλιότητα, παρατεταμένη καθιστική ζωή ή διαταραχές του εντέρου. Η ιατρική κοινότητα συμφωνεί ότι η παρουσία αιμορροΐδων στη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη δεν επηρεάζει άμεσα την υγεία ή τη φλεβική λειτουργία του παιδιού. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το παιδί θα παρουσιάσει αιμορροΐδες εξαιτίας της μητρικής κατάστασης.

Επομένως, η ανησυχία των εγκύων ότι «αν έχω αιμορροΐδες, θα έχει και το μωρό μου» είναι αβάσιμη. Αντιθέτως, αυτό που μπορεί να «κληρονομηθεί» δεν είναι η πάθηση, αλλά οι συνήθειες που θα μάθει το παιδί μεγαλώνοντας. Μια μητέρα που φροντίζει τη διατροφή της, πίνει αρκετό νερό, κινείται καθημερινά και δίνει το παράδειγμα μιας υγιούς ζωής, ουσιαστικά προστατεύει και το παιδί της από την πιθανότητα να εμφανίσει τέτοια προβλήματα στο μέλλον. Η πρόληψη ξεκινά ήδη από το σπίτι, μέσα από τη διατροφική και συμπεριφορική εκπαίδευση που περνά από γενιά σε γενιά.

Ο ρόλος του πρωκτολόγου – καθοδήγηση, ασφάλεια και εξειδίκευση

Η έγκυος γυναίκα που εμφανίζει αιμορροΐδες δεν πρέπει να αγνοήσει τα συμπτώματα, αλλά ούτε να αυτοσχεδιάσει με θεραπείες ή φάρμακα χωρίς ιατρική καθοδήγηση. Ο κατάλληλος ειδικός για αυτήν την περίπτωση είναι ο πρωκτολόγος, ο γιατρός που ασχολείται με τις παθήσεις του ορθού και του πρωκτού. Ο πρωκτολόγος θα εκτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, θα προτείνει ασφαλείς τοπικές θεραπείες και θα καθοδηγήσει τη μέλλουσα μητέρα σχετικά με τη διατροφή, την άσκηση και την πρόληψη της δυσκοιλιότητας.

Στην Ελλάδα, ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους πρωκτολόγους είναι ο Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης, γνωστός για την εξειδίκευσή του στις ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες αιμορροΐδων. Ο Δρ. Μουσιώλης θεωρείται κορυφαίος γιατρός για αιμορροΐδες στον τομέα αυτό, με μεγάλη εμπειρία σε δύσκολα περιστατικά και άριστη γνώση των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει η εγκυμοσύνη. Η συμβολή του είναι πολύτιμη όχι μόνο στη θεραπεία, αλλά και στην πρόληψη των επιπλοκών, καθώς αντιμετωπίζει κάθε περίπτωση με προσοχή και ευαισθησία, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την υγεία της μητέρας όσο και την ασφάλεια του εμβρύου. Η έγκυος που συμβουλεύεται εξειδικευμένο πρωκτολόγο έχει τη βεβαιότητα ότι λαμβάνει την καταλληλότερη καθοδήγηση χωρίς κινδύνους.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Αιμορροΐδες: Ο Δρ. Δημήτρης Μουσιώλης απαντά στις πιο συχνές απορίες

Πρακτικές οδηγίες και φυσικοί τρόποι ανακούφισης

Η αντιμετώπιση των αιμορροΐδων στην εγκυμοσύνη στηρίζεται κυρίως στη ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου. Η διατροφή είναι καθοριστικός παράγοντας: άφθονες φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια βοηθούν στην ομαλή πέψη και προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα. Η επαρκής ενυδάτωση είναι εξίσου σημαντική — τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα. Ελαφρά άσκηση, όπως το περπάτημα ή οι ασκήσεις πυελικού εδάφους, βοηθούν στην κυκλοφορία και μειώνουν τη φλεβική πίεση. Η αποφυγή παρατεταμένου καθισιού ή ορθοστασίας και η χρήση μαλακού καθίσματος μπορούν επίσης να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Για την άμεση ανακούφιση των συμπτωμάτων, οι χλιαρές καθιστικές μπανιέρες (γνωστές ως sitz baths) για λίγα λεπτά την ημέρα προσφέρουν σημαντική βελτίωση, ενώ οι τοπικές κρέμες ή αλοιφές που συνιστά ο γιατρός είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές. Πρέπει να αποφεύγονται τα προϊόντα χωρίς ιατρική έγκριση, καθώς ορισμένα περιέχουν ουσίες που δεν ενδείκνυνται για εγκύους. Σε κάθε περίπτωση, η διατήρηση σωστής υγιεινής και ήπιων χειρισμών στην περιοχή είναι απαραίτητη.

Μετά τον τοκετό – τι να περιμένεις και πώς να φροντίσεις τον εαυτό σου

Οι περισσότερες γυναίκες διαπιστώνουν ότι οι αιμορροΐδες υποχωρούν σταδιακά μέσα στους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό. Καθώς η μήτρα επιστρέφει στο φυσιολογικό της μέγεθος και οι ορμόνες εξισορροπούνται, η πίεση στις φλέβες μειώνεται και η φλεβική κυκλοφορία αποκαθίσταται. Αν, ωστόσο, τα συμπτώματα παραμένουν ή επιδεινώνονται, είναι καλό να γίνει νέα αξιολόγηση από πρωκτολόγο, ώστε να αποκλειστούν άλλες αιτίες ή να εξεταστεί η δυνατότητα πιο στοχευμένης θεραπείας. Οι σύγχρονες μέθοδοι, όπως οι τεχνικές με laser ή ραδιοσυχνότητες, είναι ελάχιστα επεμβατικές και προσφέρουν γρήγορη ανάρρωση χωρίς πόνο.

Η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι το κλειδί. Με σωστή καθοδήγηση από εξειδικευμένο πρωκτολόγο όπως ο Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης, ισορροπημένη διατροφή, ενυδάτωση και κίνηση, η μέλλουσα μητέρα μπορεί να περάσει μια άνετη εγκυμοσύνη, χωρίς πόνο και άγχος. Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι ενοχλητικές, αλλά δεν είναι μόνιμες — και σίγουρα δεν είναι κάτι που θα «κληρονομήσει» το μωρό.