Ελιά στο Δέρμα: Πότε Πρέπει να Πας στον Δερματολόγο;

Η ελιά στο δέρμα είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν από λίγες έως και εκατοντάδες σπίλους (δηλαδή ελιές) στο σώμα τους. Τι γίνεται όμως όταν μια ελιά αρχίζει να αλλάζει; Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε; Και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να επισκεφτούμε έναν δερματολόγο;

Η παρακολούθηση των ελιών μας είναι σημαντική για την πρόληψη σοβαρότερων δερματικών παθήσεων, όπως το μελάνωμα, μια από τις πιο επικίνδυνες μορφές καρκίνου του δέρματος. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε πώς να αναγνωρίσουμε πότε μια ελιά στο δέρμα είναι φυσιολογική και πότε χρειάζεται αξιολόγηση από ειδικό.

Πώς μοιάζει μια φυσιολογική ελιά στο δέρμα;

Οι φυσιολογικές ελιές είναι συνήθως συμμετρικές, με ομοιόμορφο χρώμα, καθαρό περίγραμμα και μικρό μέγεθος. Εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του σώματος και, τις περισσότερες φορές, παραμένουν σταθερές για πολλά χρόνια χωρίς να μεταβάλλονται αισθητά. Οι πιο συνηθισμένες ελιές έχουν στρογγυλό ή οβάλ σχήμα και χρώμα που κυμαίνεται από ανοιχτό καφέ έως σκούρο καφέ ή σχεδόν μαύρο.

Ορισμένες ελιές είναι παρούσες από τη γέννηση (συγγενείς σπίλοι), ενώ άλλες εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία. Είναι φυσιολογικό να αναπτυχθούν νέες ελιές μέχρι την ηλικία των 30-35 ετών.

Ενημερωθείτε περαιτέρω: Τι είναι ο καρκίνος του δέρματος;

Τι μπορεί να σημαίνει μια «ύποπτη» ελιά;

Αν και οι περισσότερες ελιές είναι ακίνδυνες, υπάρχουν ορισμένες μεταβολές που δεν πρέπει να αγνοηθούν. Ο πιο απλός τρόπος να αξιολογήσει κανείς μια ελιά είναι η μέθοδος ABCDE:

• Α – Assymetry (Ασυμμετρία): Το ένα μισό της ελιάς δεν μοιάζει με το άλλο.

• Β – Border (Περίγραμμα): Ασαφές, ακανόνιστο ή “θολό” περίγραμμα.

• C – Color (Χρώμα): Αν η ελιά έχει περισσότερα από ένα χρώματα (π.χ. καφέ, μαύρο, κόκκινο, άσπρο).

• D – Diameter (Διάμετρος): Ελιές μεγαλύτερες από 6 χιλιοστά αξίζουν παρακολούθηση.

• E – Evolution (Εξέλιξη): Κάθε αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα, χρώμα ή υφή.

Αν μια ελιά στο δέρμα παρουσιάζει μία ή περισσότερες από τις παραπάνω ενδείξεις, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο.

Πότε πρέπει να πας στον δερματολόγο για μια ελιά στο δέρμα;

Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις στις οποίες η επίσκεψη στον δερματολόγο είναι απαραίτητη:

1. Όταν μια ελιά αλλάζει
Αν παρατηρήσετε ότι μια ελιά αλλάζει χρώμα, μεγαλώνει, αποκτά ακανόνιστο σχήμα ή προκαλεί κνησμό, είναι σημάδι ότι πρέπει να εξεταστεί. Οι σταδιακές αλλαγές μπορεί να υποδηλώνουν κακοήθεια.

2. Όταν μια ελιά ματώνει ή πονάει
Μια φυσιολογική ελιά δεν πρέπει να προκαλεί πόνο, αιμορραγία ή ερεθισμό. Αν κάτι τέτοιο συμβεί χωρίς τραυματισμό, είναι λόγος άμεσης αξιολόγησης.

3. Όταν εμφανίζεται νέα ελιά στο δέρμα μετά τα 40
Αν και δεν είναι απίθανο να δημιουργηθεί νέα ελιά και σε μεγαλύτερη ηλικία, καλό είναι κάθε νέα βλάβη να εξετάζεται, ειδικά αν μοιάζει ασυνήθιστη.

4. Όταν υπάρχουν πολλές ή άτυπες ελιές
Άτομα με πολλούς σπίλους ή άτυπες ελιές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για μελάνωμα. Συνιστάται τακτική παρακολούθηση από δερματολόγο.

5. Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
Αν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού έχει διαγνωστεί με καρκίνο του δέρματος, η προληπτική παρακολούθηση είναι ακόμη πιο σημαντική.

Μάθετε περισσότερα:  Οι Καλύτεροι Δερματολόγοι στην Ελλάδα το 2025

Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται δερματολογικός έλεγχος;

Για τα άτομα με φυσιολογικό αριθμό και είδος ελιών, ένας έλεγχος κάθε 1-2 χρόνια θεωρείται επαρκής. Σε περιπτώσεις αυξημένου κινδύνου (όπως άτομα με ιστορικό μελανώματος, πολλές άτυπες ελιές, ή ανοσοκαταστολή), ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει πιο συχνή παρακολούθηση, ακόμα και κάθε έξι μήνες.

Η χρήση ψηφιακής χαρτογράφησης σπίλων (mole mapping) αποτελεί σύγχρονη μέθοδο καταγραφής και παρακολούθησης των ελιών, βοηθώντας στον εντοπισμό μικρών αλλά σημαντικών αλλαγών.

Τι γίνεται αν χρειαστεί αφαίρεση;

Εάν μια ελιά κριθεί ύποπτη, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει τη βιοψία ή και την πλήρη αφαίρεσή της. Η διαδικασία είναι απλή, γρήγορη και γίνεται με τοπική αναισθησία. Το δείγμα αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση ώστε να διαπιστωθεί αν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη βλάβη.

Η πρόληψη σώζει ζωές. Όσο πιο νωρίς εντοπιστεί ένας καρκίνος του δέρματος, τόσο πιο αποτελεσματικά μπορεί να αντιμετωπιστεί. Στην περίπτωση του μελανώματος, η πρώιμη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ίαση.

Τι μπορείς να κάνεις από μόνος σου

Η αυτοεξέταση είναι το πρώτο βήμα. Μία φορά τον μήνα, αφιερώστε μερικά λεπτά για να ελέγξετε το δέρμα σας μπροστά σε έναν καθρέφτη. Μην ξεχνάτε περιοχές όπως το πίσω μέρος των ποδιών, την πλάτη και το τριχωτό της κεφαλής — περιοχές όπου συχνά εμφανίζονται ύποπτες βλάβες χωρίς να το αντιληφθούμε άμεσα.

Είναι χρήσιμο να φωτογραφίζετε τις ελιές σας ώστε να συγκρίνετε την εικόνα τους με την πάροδο του χρόνου. Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε μεταβολή, μην καθυστερήσετε να συμβουλευτείτε ειδικό.

Μια ελιά στο δέρμα είναι κατά κανόνα ακίνδυνη, όμως η προσοχή μας μπορεί να αποτρέψει σοβαρότερα προβλήματα. Αν παρατηρήσεις οποιαδήποτε αλλαγή ή έχεις αμφιβολίες, η επίσκεψη στον δερματολόγο είναι το ασφαλέστερο βήμα. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα απέναντι στον καρκίνο του δέρματος.