Έσπασε το απόστημα δοντιού, τι κάνω;

Ένας ασθενής συνήθως αντιλαμβάνεται πως έσπασε το απόστημα δοντιού λόγω της άσχημης γεύσης στο στόμα και της ξαφνικής ανακούφισης που αισθάνεται. Ωστόσο, η ξαφνική ανακούφιση δεν σημαίνει ότι η μόλυνση παρήλθε και το πρόβλημα επιλύθηκε. Αν έσπασε το απόστημα δοντιού, η παροχέτευση του πύου μειώνει την πίεση, όμως δεν εξαλείφει τη φλεγμονή. Μόνο η στοχευμένη οδοντιατρική θεραπεία μπορεί να καταπολεμήσει οριστικά το πρόβλημα. Σε αυτό το άρθρο θα διαβάσετε τι είναι το οδοντικό απόστημα, τι συμπτώματα προκαλεί, ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής και ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία.

Τι είναι το οδοντικό απόστημα και γιατί προκαλεί τόσο έντονο πόνο

Το οδοντικό απόστημα είναι συλλογή πύου από βακτηριακή λοίμωξη γύρω από δόντι ή ούλα. Συνήθως εντοπίζεται στην άκρη της ρίζας ή στο περιοδόντιο, ανάλογα με την πηγή της λοίμωξης. Η είσοδος μικροβίων γίνεται μέσω βαθιάς τερηδόνας, ρωγμής, τραύματος ή προχωρημένης ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας. Το ανοσοποιητικό αντιδρά, σχηματίζοντας πύον από βακτήρια, λευκά αιμοσφαίρια και νεκρά κύτταρα.

Τύποι αποστημάτων

Υπάρχουν 3 διαφορετικοί τύποι αποστημάτων, το περιακρορριζικό απόστημα, το περιοδοντικό απόστημα και το απόστημα ούλων. Το περιακρορριζικό απόστημα εμφανίζεται στην κορυφή της ρίζας μετά από μόλυνση του πολφού. Συνδέεται με νεκρωμένο ή με βαριά φλεγμονή πολφό λόγω τερηδόνας ή κάποιας ρωγμής. Ο πόνος επιδεινώνεται στη θερμοκρασία και στην πίεση, ενώ το οστό γύρω από τη ρίζα αναπτύσσει φλεγμονή.

Το περιοδοντικό απόστημα από την άλλη πλευρά ξεκινά στους ιστούς στήριξης του δοντιού, μέσα σε βαθύ περιοδοντικό θύλακο. Προκαλεί εντοπισμένο πρήξιμο στα ούλα, ευαισθησία στην αφή και πιθανή κινητικότητα. Η αιτία αφορά συσσώρευση πλάκας, λίθου και μικροβίων.

Το απόστημα ούλων αφορά κυρίως τους μαλακούς ιστούς, συχνά από παγιδευμένη τροφή ή ξένο σώμα. Προκαλεί ερυθρότητα, τοπική διόγκωση και δυσκολία στη μάσηση. Η αντιμετώπιση στοχεύει στην απομάκρυνση της αιτίας και την ασφαλή παροχέτευση του αποστήματος.

Συμπτώματα που δεν αγνοούμε ακόμη κι αν έσπασε το απόστημα δοντιού

Τα συμπτώματα που χρήζουν προσοχής ακόμα κι αν έσπασε το απόστημα δοντιού είναι:

• έντονος, παλλόμενος πόνος που αντανακλά σε σαγόνι, αυτί ή λαιμό
• ευαισθησία σε ζεστό, κρύο και κατά τη μάσηση
• οίδημα στα ούλα, το μάγουλο ή και στο λαιμό με δυσάρεστη γεύση
• πυρετός
• κακοσμία στόματος
• δυσκολία ανοίγματος στόματος
• διογκωμένοι λεμφαδένες.

Πώς “σπάει” ένα απόστημα

Όταν σπάει ένα απόστημα δοντιού, ο σάκος του πύου βρίσκει έξοδο. Μπορεί να ανοίξει ένα μικρό συρίγγιο στα ούλα, σαν σπυράκι που αποστραγγίζεται. Η πίεση μειώνεται και ο πόνος υποχωρεί προσωρινά, χωρίς να λύνεται η αιτία. Σε άλλες περιπτώσεις, το πύον διαχέεται στους μαλακούς ιστούς και προκαλεί κυτταρίτιδα.

Είναι ασφαλές να περιμένω αν έσπασε το απόστημα δοντιού;

Η απάντηση είναι όχι, γιατί η λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί ταχύτερα από όσο νομίζετε. Η παροδική ύφεση του πόνου δεν σημαίνει θεραπεία, αλλά αποσυμπίεση. Οι εστίες μικροβίων παραμένουν σε ρίζα, θύλακο ή οστό. Η καθυστέρηση αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.

Τι κάνω αμέσως μετά

Αν έσπασε το απόστημα δοντιού, αρχικά είναι σημαντικό να ξεπλύνετε απαλά το στόμα με χλιαρό αλατόνερο δύο με τρεις φορές τη μέρα. Προτιμήστε μαλακές τροφές και αποφύγετε την πλευρά του πόνου στο μάσημα. Λάβετε αναλγητικό σύμφωνα με τις οδηγίες, αποφεύγοντας την τοπική εφαρμογή ασπιρίνης στα ούλα. Τέλος, επικοινωνήστε άμεσα με οδοντίατρο για εξέταση και οριστική θεραπεία της υποκείμενης αιτίας που προκάλεσε το απόστημα.

Ενδείξεις επείγουσας αξιολόγησης την ίδια ημέρα

Είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθείτε άμεσα οδοντίατρο αν:

• το πρήξιμο αυξάνεται ή συνοδεύεται από πυρετό και ρίγη
• δυσκολεύεστε να ανοίξετε το στόμα ή να καταπιείτε άνετα
• ο πόνος δεν υποχωρεί με συνήθη παυσίπονα ή χειροτερεύει τη νύχτα
• παρατηρήσετε επέκταση του πρηξίματος στον λαιμό ή ασυμμετρία προσώπου.

Έσπασε το απόστημα δοντιού, τι θεραπεία ακολουθεί;

Η παροχέτευση του πύου αποτελεί βασικό και συχνά άμεσο βήμα σε περίπτωση που έσπασε το απόστημα δοντιού. Γίνεται με μικρή τομή στα ούλα ή μέσω του ριζικού σωλήνα. Ακολουθεί έκπλυση της κοιλότητας και, όπου χρειάζεται, προσωρινή παροχέτευση με σωληνίσκο.

Η αντιβιοτική αγωγή υποστηρίζει τον έλεγχο της διασποράς των μικροβίων, όμως δεν αρκεί μόνη της. Ο γιατρός τη χορηγεί όταν υπάρχουν συστηματικά συμπτώματα ή εκτεταμένο οίδημα. Η λήψη του αντιβιοτικού πρέπει να γίνεται με συνέπεια, σύμφωνα με τη συνταγή και τη διάρκειά της.

Η ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) ενδείκνυται όταν η εστία είναι ενδορριζική. Ο μολυσμένος πολφός αφαιρείται, οι ριζικοί σωλήνες καθαρίζονται, απολυμαίνονται και σφραγίζονται. Στη συνέχεια, το δόντι αποκαθίσταται με έμφραξη ή στεφάνη, ανάλογα με την απώλεια δομής.

Η εξαγωγή επιλέγεται όταν το δόντι είναι μη αποκαταστάσιμο ή η περιοδοντική βλάβη είναι εκτεταμένη. Μετά την αφαίρεση, ο χώρος καθαρίζεται και η φλεγμονή υποχωρεί σταδιακά. Αργότερα εξετάζονται λύσεις αντικατάστασης όπως εμφύτευμα δοντιού ή γέφυρα.

Δείτε επίσης: Τι είναι τα εμφυτεύματα δοντιών;

Απόστημα σε απονευρωμένο δόντι

Απόστημα μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε δόντι με παλαιά απονεύρωση. Η αιτία αφορά συχνά ανεπαρκή καθαρισμό, μικροδιαρροή σφράγισης ή ρωγμή ρίζας. Η θεραπεία περιλαμβάνει επανάληψη απονεύρωσης με σύγχρονες τεχνικές και καλύτερη έμφραξη. Σε επίμονες βλάβες, ενδέχεται να απαιτηθεί ακρορριζεκτομή ή εξαγωγή δοντιού.

Απόστημα σε νεογιλό ή παιδικό δόντι​

Ένα απόστημα μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε νεογιλό όσο και σε μόνιμο δόντι, συχνά μετά από τερηδόνα. Τα παιδιά δυσκολεύονται να περιγράψουν πόνο, γι’ αυτό προσέξτε άρνηση μάσησης ή βουρτσίσματος. Παρατηρήστε πυρετό, ευερεθιστότητα, κακή αναπνοή ή πρήξιμο προσώπου. Η έγκαιρη παρέμβαση προλαμβάνει εξαγωγές και ανωμαλίες σταδιακής ανατολής.

Μύθοι και αλήθειες που καθυστερούν τη θεραπεία αν έσπασε το απόστημα δοντιού

Δεν ισχύει ότι το απόστημα “θεραπεύεται” όταν ανοίξει και στραγγίσει. Η ανακούφιση είναι προσωρινή και η λοίμωξη παραμένει στον ιστό. Δεν επαρκούν τα αντιβιοτικά χωρίς παροχέτευση ή οριστική οδοντιατρική λύση. Η απουσία πόνου δεν σημαίνει ίαση, ειδικά όταν ο πολφός έχει νεκρωθεί.

Μέτρα πρόληψης που μειώνουν δραστικά τον κίνδυνο

Η καθημερινή στοματική υγιεινή μειώνει το μικροβιακό φορτίο. Βουρτσίζετε δύο φορές την ημέρα με φθόριο και χρησιμοποιείτε νήμα ή μεσοδόντια. Μειώστε ζάχαρη και κολλώδεις υδατάνθρακες, ειδικά εκτός γευμάτων. Ελέγχετε εξαμηνιαία για πρόωρη διάγνωση τερηδονισμένων δοντιών και περιοδοντίτιδας.

Τι να περιμένετε μετά τη θεραπεία

Μετά από σωστή παροχέτευση και στοχευμένη αγωγή, ο πόνος συνήθως μειώνεται σε 24–48 ώρες. Το οίδημα υποχωρεί σταδιακά σε λίγες ημέρες με προσεκτική υγιεινή. Η πλήρης αποκατάσταση των ιστών μπορεί να χρειαστεί μία έως δύο εβδομάδες. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες και τις επανεξετάσεις.

Για να έχει όμως επιτυχία η θεραπεία, είναι πολύ σημαντικό να έχει μακρά εμπειρία ο οδοντίατρος που θα αναλάβει να επιλύσει το πρόβλημα. Άρα, οι ασθενείς θα πρέπει να κάνουν έρευνα σχετικά με το ποιοι είναι οι καλύτεροι οδοντίατροι στην Ελλάδα και να επιλέξουν έναν ειδικό με αποδεδειγμένη εμπειρία στην αντιμετώπιση σύνθετων οδοντιατρικών περιστατικών.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Οι Καλύτεροι Οδοντίατροι στην Ελλάδα το 2025

Συχνές ερωτήσεις για το απόστημα δοντιού

1. Έσπασε το απόστημα δοντιού και νιώθω καλύτερα, χρειάζεται να πάω σε οδοντίατρο;

Ναι, γιατί η αιτία που προκάλεσε το απόστημα παραμένει και μπορεί να υποτροπιάσει σοβαρότερα. Ο οδοντίατρος θα παροχετεύσει σωστά το απόστημα και θα θεραπεύσει οριστικά την εστία του προβλήματος.

2. Ποια είναι η καλύτερη θεραπεία αν έσπασε το απόστημα δοντιού, αντιβιοτικό ή απονεύρωση;

Το αντιβιοτικό υποστηρίζει, όμως η οριστική λύση είναι παροχέτευση και αποκατάσταση αιτίας. Αν ο πολφός έχει υποστεί βλάβη, η ενδοδοντική θεραπεία ή αλλιώς απονεύρωση σώζει το δόντι.

3. Μπορώ να το “περάσω” με αλατόνερο και παυσίπονα;

Μπορείτε να ανακουφιστείτε προσωρινά, όμως δεν θεραπεύετε τη λοίμωξη. Η καθυστέρηση αυξάνει τον κίνδυνο κυτταρίτιδας ή σηψαιμίας.

4. Πονάει η απονεύρωση;

Με σύγχρονη αναισθησία είναι άνετη διαδικασία και συχνά λιγότερο ενοχλητική από το ίδιο το απόστημα. Μικρή ευαισθησία μετά είναι αναμενόμενη και ελέγξιμη.

5. Πόσο κρατά η ανάρρωση αν έσπασε το απόστημα δοντιού;

Συνήθως ο οξύς πόνος υποχωρεί σε δύο ημέρες, ενώ η πλήρης επούλωση διαρκεί έως δύο εβδομάδες. Η επανεξέταση επιβεβαιώνει την πρόοδο.

6. Ποιος είναι ο καλύτερος οδοντίατρος στην Ελλάδα;

Η Οδοντίατρος στην Αθήνα – Ενδοδοντιστής Δρ. Έλενα Λαμπίδου θεωρείται ως μια από τις καλύτερες οδοντιάτρους στην Αθήνα. Η Δρ. Λαμπίδου συνδυάζει επιστημονική αρτιότητα, τεχνολογική καινοτομία και πολυετή εμπειρία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Με εξειδίκευση στην Ενδοδοντία και προσήλωση στην ποιότητα και την ασφάλεια, προσφέρει εξατομικευμένη, υψηλού επιπέδου οδοντιατρική φροντίδα με σεβασμό στις ανάγκες κάθε ασθενούς.

Αν νιώσατε ότι έσπασε το απόστημα δοντιού, μη βασιστείτε στην πρόσκαιρη ανακούφιση. Η σωστή φροντίδα από τον οδοντίατρο μπορεί να αποτρέψει τον πόνο, να θεραπεύσει τη λοίμωξη και να διασώσει το χαμόγελό σας. Μην περιμένετε να επιστρέψει ο πόνος και προλάβετε τη μόλυνση πριν αυτή προλάβει εσάς.