Τι είναι η Ερπιτική Κερατίτιδα;

Η όραση είναι μία από τις πιο πολύτιμες αισθήσεις μας, και η υγεία των ματιών παίζει καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα ζωής. Ο κερατοειδής, το διαφανές μπροστινό τμήμα του ματιού, είναι υπεύθυνος για τη διάθλαση του φωτός και την καθαρή όραση. Μία από τις παθήσεις που μπορούν να τον επηρεάσουν σοβαρά είναι η ερπιτική κερατίτιδα. Το ερώτημα «Τι είναι η Ερπιτική Κερατίτιδα» αφορά μια λοίμωξη του κερατοειδούς που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μόνιμη απώλεια όρασης, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Τι είναι η ερπιτική κερατίτιδα;

Η ερπιτική κερατίτιδα είναι μια φλεγμονή του κερατοειδούς χιτώνα που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (Herpes Simplex Virus – HSV), συνήθως τον τύπο 1 (HSV-1). Ο ίδιος ιός ευθύνεται και για τον επιχείλιο έρπη, αλλά μπορεί να μολύνει το μάτι είτε μέσω άμεσης επαφής είτε μέσω ενεργοποίησης μιας παλαιότερης λοίμωξης. Η λοίμωξη μπορεί να είναι επιφανειακή, επηρεάζοντας μόνο το εξωτερικό στρώμα του κερατοειδούς, ή βαθύτερη, φτάνοντας μέχρι το στρώμα του στρώματος (stroma) και προκαλώντας πιο σοβαρές βλάβες.

Αίτια και τρόποι μετάδοσης

Ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας είναι ο ιός HSV-1. Μετά την αρχική μόλυνση, ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα νεύρα του προσώπου και μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί. Οι πιο συχνοί παράγοντες που προκαλούν επανενεργοποίηση περιλαμβάνουν:

• Στρες ή έντονη κόπωση

• Έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UV)

• Πυρετός ή άλλες λοιμώξεις

• Ορμονικές αλλαγές

• Τοπικός τραυματισμός στο μάτι

• Χρήση κορτικοστεροειδών χωρίς ιατρική παρακολούθηση

Η άμεση μετάδοση μπορεί να συμβεί όταν το χέρι που έχει αγγίξει μια πληγή έρπητα στο στόμα ή το δέρμα έρθει σε επαφή με το μάτι, ιδιαίτερα αν υπάρχουν μικροτραυματισμοί.

Τι είναι η Ερπιτική Κερατίτιδα: Συμπτώματα

Η ερπιτική κερατίτιδα μπορεί να εμφανιστεί με ποικιλία συμπτωμάτων, ανάλογα με το βάθος και τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Τα πιο συχνά περιλαμβάνουν:

• Ερυθρότητα του ματιού

• Πόνος ή αίσθηση ξένου σώματος

• Δακρύρροια

• Φωτοφοβία (ευαισθησία στο φως)

• Θολή όραση

• Ελάττωση της οπτικής οξύτητας

• Πρήξιμο των βλεφάρων

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν ουλές στον κερατοειδή, οι οποίες οδηγούν σε μόνιμη απώλεια διαύγειας και όρασης.

Διαβάστε επίσης: Οι Καλύτεροι Οφθαλμίατροι στην Ελλάδα το 2025

Διάγνωση

Η διάγνωση της ερπιτικής κερατίτιδας γίνεται από οφθαλμίατρο με πλήρη κλινική εξέταση. Η διαδικασία περιλαμβάνει:

• Λήψη αναλυτικού ιστορικού για τυχόν προηγούμενα επεισόδια έρπητα

• Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία, που επιτρέπει την λεπτομερή παρατήρηση του κερατοειδούς

• Εφαρμογή φλουορεσκεΐνης, μιας ειδικής χρωστικής που αποκαλύπτει χαρακτηριστικά έλκη με δενδριτική μορφή, τυπικά της ερπιτικής λοίμωξης

• Σε αμφίβολες περιπτώσεις, μπορεί να ζητηθεί εργαστηριακή εξέταση με λήψη δείγματος για επιβεβαίωση του ιού

Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη, καθώς η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της ερπιτικής κερατίτιδας περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή που στοχεύει στην καταστολή του ιού και στη μείωση της φλεγμονής.

Αντιιική αγωγή

Χρησιμοποιούνται τοπικές αντιιικές σταγόνες ή αλοιφές (όπως τριφλουριδίνη, γανσικλοβίρη) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από του στόματος αντιιικά φάρμακα (όπως ακυκλοβίρη ή βαλακυκλοβίρη) για την πρόληψη υποτροπών.

Έλεγχος φλεγμονής

Σε βαθύτερες μορφές της λοίμωξης (στρωματική κερατίτιδα), μπορεί να χρειαστούν κορτικοστεροειδή, πάντα όμως υπό στενή ιατρική παρακολούθηση και σε συνδυασμό με αντιιική αγωγή, καθώς η χρήση τους χωρίς προστασία μπορεί να επιδεινώσει τη λοίμωξη.

Υποστηρικτικά μέτρα

Η χρήση τεχνητών δακρύων και η αποφυγή φακών επαφής κατά τη διάρκεια της λοίμωξης συμβάλλουν στην άνεση και στην αποφυγή επιπλοκών.

Επιπλοκές

Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα ή αν οι υποτροπές είναι συχνές, η ερπιτική κερατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε:

• Ουλοποίηση του κερατοειδούς

• Μόνιμη θόλωση και μείωση όρασης

• Δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις

• Σε σοβαρές περιπτώσεις, ανάγκη για μεταμόσχευση κερατοειδούς

Η πρόληψη των επιπλοκών βασίζεται στην έγκαιρη θεραπεία και στην αποφυγή παραγόντων που πυροδοτούν υποτροπές.

Πρόληψη και μείωση υποτροπών

Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία που να εξαλείφει τον ιό από τον οργανισμό, αλλά υπάρχουν τρόποι για να μειωθεί η πιθανότητα επανεμφάνισης:

• Προστασία των ματιών από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο με γυαλιά ηλίου που φιλτράρουν την UV ακτινοβολία

• Διατήρηση ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος μέσω ισορροπημένης διατροφής και ξεκούρασης

• Αποφυγή επαφής των ματιών με τα χέρια, ειδικά αν υπάρχει ενεργός έρπης στο στόμα ή το δέρμα

• Συμμόρφωση στις οδηγίες του οφθαλμίατρου για μακροχρόνια προληπτική αντιιική αγωγή, εφόσον κρίνεται απαραίτητη

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Αν και η ερπιτική κερατίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, υπάρχουν ομάδες που έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο:

• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

• Άτομα με ιστορικό συχνών λοιμώξεων από τον ιό HSV

• Χρήστες φακών επαφής που δεν τηρούν σωστές πρακτικές υγιεινής

• Άτομα που έχουν υποβληθεί σε οφθαλμολογικές επεμβάσεις ή έχουν υποστεί τραυματισμό στο μάτι

Σχέση με άλλες οφθαλμικές παθήσεις

Η ερπιτική κερατίτιδα μπορεί να μιμηθεί ή να συνοδεύει άλλες παθήσεις του ματιού, όπως επιπεφυκίτιδα ή κερατοεπιπεφυκίτιδα. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η διάγνωση από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο είναι απαραίτητη.

Σημασία της έγκαιρης ιατρικής παρέμβασης

Η καθυστέρηση στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες. Ακόμη και εάν τα συμπτώματα φαίνονται ήπια, όπως ελαφριά ερυθρότητα ή αίσθηση ξένου σώματος, η αξιολόγηση από οφθαλμίατρο πρέπει να είναι άμεση. Η ερπιτική κερατίτιδα έχει την τάση να υποτροπιάζει, και κάθε επεισόδιο αυξάνει τον κίνδυνο μόνιμης βλάβης.

Η απάντηση στο ερώτημα «Τι είναι η Ερπιτική Κερατίτιδα» μας οδηγεί στην κατανόηση μιας σοβαρής οφθαλμικής λοίμωξης που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα και μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην όραση. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή θεραπευτική προσέγγιση και η πρόληψη των υποτροπών αποτελούν τα βασικά βήματα για τη διατήρηση της υγείας των ματιών. Η συνεργασία με έναν έμπειρο οφθαλμίατρο και η τήρηση των οδηγιών του μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, διασφαλίζοντας την καλύτερη δυνατή πρόγνωση για τον ασθενή.