Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη σύγχρονη ιατρική, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ανάμεσα στις πιο συχνές μορφές του συγκαταλέγεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Παρά τη σοβαρότητά του, πρόκειται για έναν τύπο καρκίνου που μπορεί να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί με επιτυχία, εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως. Η ενημέρωση του πληθυσμού γύρω από τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου, αλλά και τις δυνατότητες πρόληψης και θεραπείας, αποτελεί βασικό εργαλείο στην προσπάθεια μείωσης της θνησιμότητας από τη νόσο.

Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται: Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου; Πώς ξεκινά, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε; Στο άρθρο που ακολουθεί, θα απαντήσουμε αναλυτικά σε αυτά τα ερωτήματα, με στόχο να προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα.

Θα σας ενδιαφέρει: Ποιος είναι ο καλύτερος χειρουργός παχέος εντέρου στην Αθήνα;

Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η κακοήθης ανάπτυξη κυττάρων στο τοίχωμα του παχέος εντέρου ή/και του ορθού. Συνήθως, ξεκινά από μικρούς, καλοήθεις πολύποδες που σχηματίζονται στο εσωτερικό του εντέρου και οι οποίοι, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκινικούς όγκους. Το παχύ έντερο αποτελεί το τελικό τμήμα του πεπτικού συστήματος και παίζει ρόλο στην απορρόφηση υγρών και την αποβολή των άχρηστων ουσιών του οργανισμού.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η κακοήθεια αναπτύσσεται αργά, κάτι που προσφέρει ένα σημαντικό «παράθυρο» για πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση. Ο καρκίνος παχέος εντέρου μπορεί να είναι εντοπισμένος (στα πρώτα στάδια), αλλά μπορεί και να εξαπλωθεί σε λεμφαδένες ή απομακρυσμένα όργανα (μεταστατικός καρκίνος) αν δεν αντιμετωπιστεί.

Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου;

Η ανάπτυξη του καρκίνου στο παχύ έντερο δεν οφείλεται σε μία και μοναδική αιτία. Είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ηλικία άνω των 50 ετών, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολυπόδων και συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις (όπως το σύνδρομο Lynch ή η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση) αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.

Σε μεγάλο βαθμό, όμως, η εμφάνιση της νόσου σχετίζεται με τον τρόπο ζωής. Μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα ή κόκκινα κρέατα, η χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής άσκησης, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα συμβάλλουν στην αύξηση του κινδύνου.

Επιπλέον, άτομα με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος του Crohn, παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου μετά από αρκετά χρόνια φλεγμονής.

Ποια συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν την ύπαρξη της νόσου;

Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος παχέος εντέρου μπορεί να μην προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Αυτός είναι και ο λόγος που η πρόληψη μέσω τακτικών εξετάσεων είναι καθοριστική. Όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν, ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες (διάρροια, δυσκοιλιότητα, αλλαγή στη συχνότητα ή τη μορφή των κοπράνων)
• Αίμα στα κόπρανα ή αιμορραγία από τον πρωκτό
• Κοιλιακό άλγος ή αίσθημα φουσκώματος
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Επίμονη κόπωση ή ζάλη λόγω αναιμίας

Η παρουσία ενός ή περισσότερων από τα παραπάνω δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνο, όμως απαιτεί άμεση ιατρική διερεύνηση.

Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου: Διάγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου παχέος εντέρου βασίζεται στην κλινική αξιολόγηση, σε εργαστηριακές εξετάσεις και σε απεικονιστικές μεθόδους. Η κολονοσκόπηση είναι η εξέταση πρώτης γραμμής: επιτρέπει την άμεση επισκόπηση του εσωτερικού του παχέος εντέρου, την ανεύρεση πολυπόδων ή όγκων και τη λήψη βιοψίας.

Συμπληρωματικά, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις, τεστ κοπράνων για λανθάνον αίμα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία και μερικές φορές PET scan για τη σταδιοποίηση της νόσου. Ο δείκτης CEA (καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο) μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου, κυρίως μετά τη θεραπεία.

Θεραπευτικές επιλογές και πρόγνωση

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και τη θέση του όγκου. Σε αρχικά στάδια, η χειρουργική αφαίρεση του όγκου μπορεί να είναι επαρκής. Όταν υπάρχει προσβολή λεμφαδένων ή μεταστάσεις, εφαρμόζεται συνδυασμός θεραπειών, όπως χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, ανοσοθεραπεία ή στοχευμένες θεραπείες.

Η πρόγνωση του καρκίνου παχέος εντέρου έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα χάρη στην πρώιμη ανίχνευση. Το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης για εντοπισμένη νόσο ξεπερνά το 90%.

Πρόληψη

Απαντώντας στο ερώτημα τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου, δεν μπορούμε να παραλείψουμε τη σημασία της πρόληψης. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σε συνδυασμό με προληπτικές εξετάσεις μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο έως και 70%.

Οι ειδικοί συστήνουν:

• Τακτικό προσυμπτωματικό έλεγχο από την ηλικία των 50 ετών ή και νωρίτερα σε περιπτώσεις οικογενειακού ιστορικού
• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλή σε κορεσμένα λίπη
• Φυσική άσκηση τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα
• Αποφυγή καπνίσματος και περιορισμό του αλκοόλ
• Έλεγχο του σωματικού βάρους

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κολονοσκόπηση, εκτός από διαγνωστική, είναι και θεραπευτική πράξη, αφού επιτρέπει την άμεση αφαίρεση προκαρκινικών πολυπόδων.

Τι είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου; Είναι μία σοβαρή αλλά συχνά αντιμετωπίσιμη μορφή καρκίνου που ξεκινά από καλοήθεις πολύποδες και εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Η έγκαιρη διάγνωση, η ενημέρωση και η προληπτική παρακολούθηση αποτελούν τα πιο ισχυρά μέσα στη μάχη κατά της νόσου. Η ζωή σώζεται μέσα από την πρόληψη – και σε αυτή την περίπτωση, η πρόληψη είναι εφικτή, προσιτή και απολύτως αποτελεσματική.