Τηλέφωνο ή εφημερίδα στην τουαλέτα; Τι είναι τελικά πιο ασφαλές

Στη σύγχρονη εποχή το κινητό τηλέφωνο είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό εργαλείο· έχει μετατραπεί σε προέκταση του εαυτού μας. Δεν είναι μόνο η συσκευή που χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε, αλλά και το μέσο με το οποίο εργαζόμαστε, ενημερωνόμαστε, οργανώνουμε την καθημερινότητά μας, κοινωνικοποιούμαστε και ψυχαγωγούμαστε. Από το πρωί που ξυπνάμε μέχρι το βράδυ που θα κοιμηθούμε, το κινητό βρίσκεται σχεδόν συνεχώς δίπλα μας, λειτουργώντας σαν ένα «παράθυρο» στον κόσμο.

Πέρα όμως από τα πρακτικά του οφέλη, το κινητό καλύπτει και ψυχολογικές ανάγκες: μας γεμίζει τα μικρά κενά του χρόνου, μας αποσπά από το άγχος ή τη μοναξιά και πολλές φορές γίνεται η «εύκολη λύση» για να περάσει η ώρα χωρίς να βαρεθούμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αποχωριστούν το τηλέφωνό τους ακόμη και για λίγα λεπτά – μια ένδειξη του πόσο έχει διεισδύσει στην καθημερινότητά μας και πόσο εξαρτημένοι έχουμε γίνει από αυτό.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι αρκετοί επιλέγουν να το παίρνουν μαζί τους ακόμη και στην τουαλέτα. Κάποιοι θεωρούν πως έτσι κάνουν πιο ευχάριστη μια «βαρετή» στιγμή, άλλοι πως αξιοποιούν τον χρόνο για να διαβάσουν ειδήσεις ή να απαντήσουν σε μηνύματα. Η εικόνα αυτή, όσο συνηθισμένη κι αν είναι, κρύβει μια σημαντική αντίφαση: ο χώρος της τουαλέτας είναι από τους πιο επιβαρυμένους μικροβιακά χώρους ενός σπιτιού ή δημόσιου κτηρίου, και η παρουσία μιας συσκευής που ακουμπάμε στο πρόσωπο και στα χέρια μας όλη μέρα, μπορεί να αποδειχθεί προβληματική.

Τα κινητά: «φωλιές» μικροβίων

Είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι τα κινητά μας τηλέφωνα αποτελούν μία από τις πιο μολυσμένες επιφάνειες που αγγίζουμε καθημερινά. Ο λόγος είναι απλός: τα έχουμε σχεδόν πάντα μαζί μας και τα χρησιμοποιούμε σε κάθε χώρο – από το σπίτι και το γραφείο μέχρι το λεωφορείο, το γυμναστήριο ή το εστιατόριο. Αγγίζουμε το τηλέφωνο με χέρια που δεν είναι πάντα καθαρά, το ακουμπάμε σε τραπέζια, πάγκους, τσέπες και τσάντες, με αποτέλεσμα να λειτουργεί σαν «συλλέκτης» μικροβίων.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η επιφάνεια ενός κινητού μπορεί να φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες βακτήρια, πολλές φορές περισσότερα ακόμη και από το καπάκι μιας λεκάνης τουαλέτας. Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει πάνω στα κινητά μικροοργανισμούς που σχετίζονται με λοιμώξεις του αναπνευστικού, γαστρεντερικές διαταραχές, αλλά και δερματικά προβλήματα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται εύκολα σε ένα περιβάλλον όπου συνδυάζονται η θερμότητα της συσκευής, τα ίχνη ιδρώτα από τα χέρια μας και η συχνή επαφή με το δέρμα του προσώπου.

Όταν παίρνουμε το κινητό στην τουαλέτα, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο ανησυχητική. Ο χώρος αυτός, ακόμη κι αν καθαρίζεται τακτικά, παραμένει εστία μικροβιακής μόλυνσης. Κάθε φορά που τραβάμε το καζανάκι, χιλιάδες μικροσκοπικά σταγονίδια εκτοξεύονται στον αέρα, μεταφέροντας βακτήρια και ιούς. Αυτά τα αόρατα σωματίδια κατακάθονται σε επιφάνειες, συμπεριλαμβανομένου και του κινητού μας. Η συσκευή, χάρη στην υγρασία και τη θερμότητα, γίνεται ένα ιδανικό «καταφύγιο» όπου τα μικρόβια μπορούν να παραμείνουν ζωντανά για αρκετές ώρες ή ακόμη και ημέρες.

Έτσι δημιουργείται ένα πραγματικό μικροβιακό «κοκτέιλ». Το πρόβλημα είναι ότι δεν μένει εκεί: μόλις βγούμε από την τουαλέτα, παίρνουμε αυτό το «φορτίο» μαζί μας στο γραφείο, στο κρεβάτι, στο τραπέζι του φαγητού. Στην ουσία, μεταφέρουμε μικρόβια από το πιο μολυσμένο δωμάτιο του σπιτιού, στους πιο καθαρούς και ιδιωτικούς μας χώρους, αυξάνοντας τον κίνδυνο να έρθουμε σε επαφή με παθογόνους οργανισμούς την ώρα που τρώμε, ξεκουραζόμαστε ή κοιμόμαστε.

Η τουαλέτα: το αόρατο «πεδίο μάχης» μικροβίων

Η τουαλέτα μπορεί να λάμπει από καθαριότητα, όμως πίσω από αυτή την εικόνα κρύβεται ένας κόσμος γεμάτος μικρόβια. Με κάθε καζανάκι που τραβιέται, απελευθερώνεται ένα αόρατο «σύννεφο» μικροσκοπικών σταγονιδίων, γεμάτο βακτήρια και ιούς. Αυτά τα σωματίδια δεν μένουν στη λεκάνη· ταξιδεύουν στον αέρα, καταλήγουν στους τοίχους, στο πάτωμα και –το πιο ανησυχητικό– σε ό,τι κρατάμε εκείνη τη στιγμή. Ανάμεσα σε όλα, το κινητό μας γίνεται ο τέλειος «ξενιστής».

Το πρόβλημα είναι ότι η επαφή δεν σταματά εκεί. Όταν βγούμε από την τουαλέτα, συνεχίζουμε να αγγίζουμε το τηλέφωνο ξανά και ξανά, μεταφέροντας τους μικροοργανισμούς σε κάθε γωνιά της καθημερινότητάς μας: στο γραφείο, στο κρεβάτι, ακόμη και στο τραπέζι την ώρα του φαγητού. Έτσι, οι πιθανότητες να εμφανιστούν γαστρεντερικά προβλήματα, αναπνευστικές λοιμώξεις ή δερματικές ενοχλήσεις αυξάνονται αισθητά.

Κι όμως, δεν είναι μόνο τα μικρόβια που πρέπει να μας ανησυχούν. Η χρήση κινητού στην τουαλέτα παρατείνει τον χρόνο παραμονής μας στη λεκάνη, συχνά πολύ περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Το αποτέλεσμα; Μεγαλύτερη πίεση στην περιοχή του ορθού, που ευνοεί την εμφάνιση ή την επιδείνωση αιμορροΐδων. Επιπλέον, η αδυναμία να αφήσουμε κάτω τη συσκευή έστω και για λίγα λεπτά δείχνει ότι το κινητό δεν είναι απλά εργαλείο, αλλά κάτι που μας έχει «δέσει» σε σημείο εξάρτησης.

Η ασφαλέστερη λύση του… χαρτιού

Παλαιότερα, πριν την εποχή των smartphones, η τουαλέτα είχε κι αυτή τον «παραδοσιακό της σύντροφο»: μια εφημερίδα, ένα περιοδικό ή ακόμη και κάποιο μικρό βιβλίο. Για πολλούς, αυτό αποτελούσε μια μικρή καθημερινή τελετουργία – λίγα λεπτά χαλάρωσης και ενημέρωσης μακριά από τον θόρυβο του σπιτιού. Φυσικά, και το χαρτί μπορεί να συγκεντρώσει μικρόβια, όμως η μεγάλη διαφορά βρίσκεται στο ότι δεν το μεταφέρουμε παντού μαζί μας. Μια εφημερίδα θα παραμείνει στον χώρο όπου χρησιμοποιήθηκε ή θα πεταχτεί αμέσως μετά, χωρίς να «ακολουθήσει» τον ιδιοκτήτη της στο σαλόνι, στην κουζίνα ή στο υπνοδωμάτιο.

Επιπλέον, το χαρτί δεν έχει την ίδια «στενή» σχέση με το σώμα μας όπως το κινητό. Δεν το ακουμπάμε στο πρόσωπό μας, δεν το κρατάμε με τα χέρια μας κάθε λίγα λεπτά της ημέρας, ούτε το χρησιμοποιούμε ως προέκταση του εαυτού μας. Έτσι, οι πιθανότητες να γίνει όχημα μεταφοράς μικροβίων από την τουαλέτα σε άλλους χώρους είναι ελάχιστες. Με απλά λόγια, η εφημερίδα λειτουργεί σαν μια «μονοσήμαντη εμπειρία»· διαβάζεις και την αφήνεις εκεί, περιορίζοντας τον κύκλο πιθανής μόλυνσης.

Αντίθετα, το κινητό στην τουαλέτα, όσο αθώο κι αν φαίνεται, εγκυμονεί τριπλό κίνδυνο: μικροβιακό, εργονομικό και ψυχολογικό. Η συσκευή γίνεται αποθήκη μικροβίων που στη συνέχεια μεταφέρονται σε όλο το σπίτι· η πολύωρη καθιστική στάση ενισχύει την πίεση στο ορθό με κίνδυνο αιμορροΐδων· και η αδυναμία μας να απομακρυνθούμε από την οθόνη δείχνει μια εξάρτηση που δύσκολα ελέγχεται.

Η αλήθεια είναι ότι η υγεία μας εξαρτάται συχνά από μικρές και φαινομενικά ασήμαντες καθημερινές συνήθειες. Το να αφήσουμε το κινητό εκτός τουαλέτας και να προτιμήσουμε την πιο «παλιομοδίτικη» λύση του χαρτιού –εφημερίδα ή περιοδικό– μπορεί να είναι μια απλή, αλλά ουσιαστική αλλαγή που θα μας προστατεύσει σε βάθος χρόνου.

Και κάτι τελευταίο: αν αντιμετωπίζετε συχνά δυσφορία, πόνο, αιμορροΐδες ή άλλα προβλήματα στην τουαλέτα, η συμβολή ενός εξειδικευμένου πρωκτολόγου είναι πολύτιμη. Ο ειδικός αυτός μπορεί να εντοπίσει την αιτία, να προτείνει θεραπείες και να σας βοηθήσει να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας. Μην αμελείτε τα συμπτώματα – η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για την υγεία του πεπτικού και του εντέρου.