Γυναικομαστία Στους Άνδρες: Τι Είναι, Αίτια, Διάγνωση & Θεραπεία

Γυναικομαστία Στους Άνδρες: Τι Είναι, Αίτια, Διάγνωση & Θεραπεία

Ο όρος «γυναικομαστία» αναφέρεται στους άνδρες και μπορεί να επηρεάσει και τους δύο μαστούς ή να εμφανιστεί ασύμμετρα. Η γυναικομαστία ενδέχεται μερικές φορές να έχει ως σύμπτωμα τον πόνο.

Τι Είναι Η Γυναικομαστία;

Η γυναικομαστία είναι μια ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη διεύρυνση του ιστού του μαστού στους άνδρες. Μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση στήθους που μοιάζουν με αυτά των γυναικών. Η πάθηση είναι σχετικά συχνή και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, από τη βρεφική ηλικία έως την τρίτη ηλικία. Η κατάσταση αυτή δεν πρέπει να συγχέεται με την «ψευδογυναικομαστία» που προκαλείται από την αύξηση του όγκου του μαστού λόγω αύξησης του υποδόριου λιπώδους ιστού.

Ποια Είναι Τα Αίτια Της Γυναικομαστίας;

Η γυναικομαστία προκαλείται από μια ανισορροπία της ποσότητας τεστοστερόνης στο ανδρικό σώμα σε σύγκριση με τα οιστρογόνα. Η τεστοστερόνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της ανάπτυξης των αρσενικών χαρακτηριστικών (όπως η μυϊκή μάζα και τα μαλλιά), ενώ τα οιστρογόνα ελέγχουν τα γυναικεία χαρακτηριστικά (συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του μαστού). Αν και τα οιστρογόνα θεωρούνται γυναικείες ορμόνες, ο αρσενικός οργανισμός τα παράγει επίσης, αλλά σε μικρές ποσότητες. Η ανάπτυξη του μαστού στους άνδρες προκαλείται λόγω της μειωμένης παραγωγής τεστοστερόνης, της αυξημένης παραγωγής οιστρογόνων ή της παρουσίας και των δύο αυτών παραγόντων.
Μεταξύ των αιτιών που βρίσκονται στην προέλευση της γυναικομαστίας:

• Φυσικές ορμονικές αλλαγές: σε ορισμένες περιπτώσεις η παραγωγή οιστρογόνων μπορεί να φτάσει σε υψηλότερα επίπεδα από το κανονικό, προκαλώντας γυναικομαστία.
• Η παρουσία αρκετών καταστάσεων υγείας που μπορούν να επηρεάσουν την κανονική ισορροπία των ορμονών, όπως: υπογοναδισμός (κατάσταση που συνεπάγεται ανεπαρκή έκκριση ορμονών φύλου), όγκοι όρχεων, ιδίως εκείνων που επηρεάζουν τα κύτταρα που παράγουν τεστοστερόνη (κύτταρα Leydig) και για τα οποία η υπερβολική παραγωγή τεστοστερόνης από τον ιστό του όγκου μετατρέπεται σε γυναικείες ορμόνες με επακόλουθη αύξηση του μαστού, υπερθυρεοειδισμός, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια.
• Η χρήση ορισμένων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των αναβολικών στεροειδών, αντι-ανδρογόνα (που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη), φάρμακα κατά του HIV, φάρμακα κατά του άγχους, αντικαταθλιπτικά, αντιβιοτικά, χημειοθεραπεία και φάρμακα για την καρδιά.
• Η κατάχρηση ουσιών όπως το αλκοόλ, η μαριχουάνα, η ηρωίνη και οι αμφεταμίνες.
• Αυξημένα επίπεδα προλακτίνης (συχνά λόγω χρήσης φαρμάκων, σπανιώτερα καλοήθεις όγκοι της υπόφυσης).

 

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η γυναικομαστία μπορεί να θεωρηθεί “φυσιολογική”:

• Νεογνική γυναικομαστία: Πολλά αρσενικά μωρά γεννιούνται με μεγαλύτερους από τους φυσιολογικούς μαστούς λόγω των μητρικών οιστρογόνων. Αυτή η κατάσταση εξαφανίζεται μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες από τη γέννηση.
• Εφηβική γυναικομαστία: Η γυναικομαστία μπορεί να προκληθεί από ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί αυθόρμητα.
• Γεροντική γυναικομαστία: εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της γήρανσης, ειδικά σε παχύσαρκα άτομα. Προκαλείται από μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης.

Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Γυναικομαστίας;

Το κύριο σύμπτωμα της γυναικομαστίας είναι η αύξηση μεγέθους του μαστικού αδένα.

Πώς Να Αποτρέψετε Τη Γυναικομαστία;

Η πρόληψη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης γυναικομαστίας:

• μην χρησιμοποιείτε ουσίες που ευνοούν την εμφάνισή της (όπως στεροειδή, αμφεταμίνες, ηρωίνη και μαριχουάνα).
• αποφύγετε το αλκοόλ
• Εάν παίρνετε ένα φάρμακο που μπορεί να προκαλέσει αυτή τη διαταραχή, ρωτήστε το γιατρό σας εάν μπορείτε να κάνετε εναλλακτικές επιλογές.

Διάγνωση

Ο χειρουργός μαστού, εκτός από μια πλήρη εξέταση, μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να πραγματοποιήσει:

• εξετάσεις αίματος (ειδικά ορμονικές εξετάσεις για την αξιολόγηση της λειτουργίας των όρχεων, της προλακτίνης, της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας και της λειτουργίας του θυρεοειδούς)
• υπερηχογράφημα μαστών και αν χρειαστεί, ψηφιακή μαστογραφία
• υπερηχογράφημα όρχεων

Στόχος είναι να βρεθεί η αιτία της γυναικομαστίας και να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις όπως η παρουσία καρκίνου του μαστού (αν και είναι σπάνιο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε ορισμένους άντρες), μαστίτιδα (φλεγμονή του μαστικού ιστού) και ψευδογυναικομαστία.

Θεραπείες

Η θεραπεία της γυναικομαστίας ποικίλλει ανάλογα με την αιτία της. Η επίλυση της αιτίας οδηγεί στην υποχώρηση της γυναικομαστίας. Εάν δεν υπάρχει αιτία η θεραπεία είναι φαρμακολογική “συμπτωματική”.
Από φαρμακολογική άποψη, συνήθως χορηγούνται:

• αντιοιστρογόνα (ταμοξιφαίνη η οποία είναι αποτελεσματική μόνο εντός του έτους έναρξης)
• αναστολείς αρωματάσης
• τοπική θεραπεία με κρέμες με βάση τη διυδροτεστοστερόνη

Σε περίπτωση μακροχρόνιας γυναικομαστίας, η πιθανότητα υποχώρησης με ιατρική θεραπεία μειώνεται σημαντικά και επομένως η επίλυση είναι μόνο χειρουργική από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού.