5 συμπτώματα σαλμονέλας που προκαλούν δυσφορία

Η σαλμονέλα είναι από τις πιο συχνές αιτίες οξείας γαστρεντερίτιδας. Συνήθως υποχωρεί χωρίς φάρμακα, αλλά μερικές φορές «κρύβει» επιπλοκές, ειδικά σε μικρά παιδιά, ηλικιωμένους, εγκύους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό. Παρακάτω θα βρείτε τα 5 κορυφαία συμπτώματα σαλμονέλας, ώστε να γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε εάν η πάθηση σας χτυπήσει την πόρτα.

Τι είναι η σαλμονέλα και πώς μεταδίδεται;

Η σαλμονέλα μεταδίδεται κυρίως μέσω μολυσμένων τροφίμων που δεν έχουν μαγειρευτεί σωστά, όπως κοτόπουλο, κιμάς, αυγά, μη παστεριωμένο γάλα ή βούτυρα ξηρών καρπών. Μπορεί επίσης να βρεθεί σε φρούτα, λαχανικά, αλεύρι και ωμή ζύμη.

Επιπλέον, τα οικόσιτα πτηνά (όπως κότες και πάπιες), αλλά και μικρά κατοικίδια όπως χελώνες ή βάτραχοι, μπορούν να μεταδώσουν το μικρόβιο. Η λοίμωξη εξαπλώνεται και από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της λεγόμενης κοπρανο-στοματικής οδού, δηλαδή όταν δεν τηρούνται οι κανόνες καθαριότητας μετά τη χρήση της τουαλέτας ή τον χειρισμό τροφίμων.

Μάλιστα, το βακτήριο μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο διάστημα σε αντικείμενα, μηχανήματα και υγρά περιβάλλοντα, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα ανθεκτικό.

5 συμπτώματα σαλμονέλας που χρειάζονται προσοχή

Τα συμπτώματα σαλμονέλας εμφανίζονται συνήθως μέσα σε 6 έως 72 ώρες μετά την κατανάλωση μολυσμένης τροφής. Η ένταση και η διάρκεια ποικίλλουν ανάλογα με το στέλεχος του βακτηρίου και τη γενική κατάσταση του οργανισμού. Σε ήπιες περιπτώσεις, η λοίμωξη υποχωρεί αυτόματα μέσα σε 4–7 ημέρες. Ωστόσο, σε πιο σοβαρές μορφές, τα βακτήρια μπορούν να περάσουν στο αίμα και να προκαλέσουν σήψη, αρθρίτιδα, μηνιγγίτιδα ή μόλυνση αγγείων.

1. Ναυτία ή εμετός, τα κυριότερα συμπτώματα σαλμονέλας

Η ναυτία και ο εμετός εμφανίζονται συχνά στα αρχικά στάδια, όταν ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλει το μολυσμένο περιεχόμενο του στομάχου. Αν οι εμετοί είναι επαναλαμβανόμενοι και εμποδίζουν την πρόσληψη υγρών, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αφυδάτωσης και ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να ξεκινήσει ενυδάτωση με ηλεκτρολύτες και να ζητηθεί ιατρική συμβουλή αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί μέσα σε λίγες ώρες.

2. Πυρετός

Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος αποτελεί ένδειξη ότι το ανοσοποιητικό σύστημα μάχεται το μικρόβιο. Στη σαλμονέλα μπορεί να φτάσει τους 38–39°C, ενώ συχνά συνοδεύεται από ρίγη, μυϊκούς πόνους και γενική κακουχία. Σε ήπιες μορφές, ο πυρετός υποχωρεί μέσα σε 48 ώρες. Αν όμως παραμένει υψηλός ή συνοδεύεται από ταχυκαρδία, σύγχυση ή λήθαργο, ενδέχεται η λοίμωξη να έχει επεκταθεί πέρα από το έντερο.

3. Διάρροια (υδαρής ή αιματηρή) που διαρκεί 4-10 ημέρες, το πιο χαρακτηριστικό από τα συμπτώματα σαλμονέλας

Η διάρροια είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό από τα συμπτώματα σαλμονέλας. Συνήθως είναι υδαρής, αλλά σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να γίνει αιματηρή ή να συνοδεύεται από βλέννα. Προκαλείται από τη φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου και την υπερέκκριση υγρών, καθώς τα βακτήρια ερεθίζουν το τοίχωμα του εντέρου.

Προσοχή: Αν η διάρροια διαρκεί πάνω από τρεις ημέρες, συνοδεύεται από αίμα, ή προκαλεί έντονη αφυδάτωση (ξηροστομία, ελάχιστα ούρα, ζάλη), απαιτείται άμεση ιατρική εκτίμηση. Η αφυδάτωση είναι η συχνότερη επιπλοκή, ειδικά σε παιδιά και ηλικιωμένους.

4. Πόνος στην κοιλιά

Ο πόνος στην κοιλιά οφείλεται στη φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου και στους σπασμούς του εντέρου. Είναι κολικοειδής, έρχεται «κατά κύματα» και συχνά ανακουφίζεται μετά την αφόδευση. Αν ο πόνος είναι έντονος, εντοπισμένος (π.χ. στη δεξιά κάτω κοιλία) ή συνοδεύεται από πυρετό και εμέτους, χρειάζεται αξιολόγηση για πιθανή εντερική διάτρηση ή λοίμωξη άλλου οργάνου.

5. Κόπωση και αδυναμία λόγω της έντονης αφυδάτωσης

Η κόπωση είναι από τα πιο υποτιμημένα αλλά σημαντικά συμπτώματα σαλμονέλας. Οφείλεται στην απώλεια υγρών, ηλεκτρολυτών και ενέργειας λόγω της διάρροιας. Σοβαρή αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει:

• ταχυκαρδία,
• χαμηλή αρτηριακή πίεση,
• ζάλη ή λιποθυμία,
• υπνηλία και σύγχυση.

Αν παρατηρείτε αυτά τα σημάδια, ειδικά σε ηλικιωμένους ή παιδιά, αναζητήστε ιατρική βοήθεια χωρίς καθυστέρηση.

Η σαλμονέλα είναι κολλητική​;

Ναι, η σαλμονέλα είναι κολλητική, καθώς μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της λεγόμενης κοπρανο-στοματικής οδού. Αυτό σημαίνει ότι τα βακτήρια περνούν από τα κόπρανα ενός μολυσμένου ατόμου σε άλλους, συνήθως όταν δεν τηρείται σωστή υγιεινή των χεριών μετά τη χρήση της τουαλέτας ή τον χειρισμό τροφίμων. Η μετάδοση μπορεί επίσης να συμβεί μέσω μολυσμένων τροφών, νερού ή επιφανειών, καθώς και μέσω επαφής με ζώα που φέρουν το μικρόβιο (όπως κοτόπουλα, πάπιες ή χελώνες). Αν και δεν μεταδίδεται μέσω απλής κοινωνικής επαφής, η προσεκτική τήρηση κανόνων καθαριότητας και ο ασφαλής χειρισμός των τροφίμων είναι καθοριστικοί παράγοντες για την πρόληψη της διασποράς.

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό για τα συμπτώματα σαλμονέλας

Επικοινωνήστε άμεσα με γιατρό ή γαστρεντερολόγο αν:

• ο πυρετός ξεπερνά τους 39°C,
• υπάρχει αίμα στα κόπρανα ή στους εμετούς,
• η διάρροια επιμένει για πάνω από 3 ημέρες,
• υπάρχει σοβαρή αφυδάτωση,
• αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου (παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες, ανοσοκατεσταλμένοι).

Δείτε εδώ: Οι Καλύτεροι Γαστρεντερολόγοι στην Ελλάδα το 2025

Διάγνωση σαλμονέλα​ς

Η διάγνωση γίνεται με καλλιέργεια κοπράνων, ενώ σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν αιματολογικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν το βακτήριο έχει περάσει στο αίμα.

Πώς θεραπεύεται η σαλμονέλα

Οι περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξης από σαλμονέλα αντιμετωπίζονται συντηρητικά, με:

• αναπλήρωση των χαμένων υγρών,
• ελαφριά, μη λιπαρή διατροφή,
• ξεκούραση.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Τι είναι η κολονοσκόπηση;

Αντιβίωση για σαλμονέλα​

Η αντιβίωση για σαλμονέλα προτείνεται μόνο όταν η λοίμωξη είναι σοβαρή ή υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, καθώς μπορεί να παρατείνει τη φορεία των βακτηρίων και να αυξήσει την ανθεκτικότητά τους.

Πρόληψη της σαλμονέλας

Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Για να μειώσετε την πιθανότητα μόλυνσης:

• Πλένετε σχολαστικά τα χέρια πριν και μετά την προετοιμασία φαγητού ή την τουαλέτα.
• Χρησιμοποιείτε ξεχωριστές επιφάνειες κοπής για ωμό κρέας, ψάρι και λαχανικά.
• Ψήνετε καλά όλα τα φαγητά, ειδικά το κοτόπουλο και τα αυγά.
• Πλένετε καλά φρούτα και λαχανικά πριν τα καταναλώσετε.
• Μην πίνετε μη παστεριωμένο γάλα ή νερό αμφίβολης προέλευσης.
• Διατηρείτε το ψυγείο κάτω από 4°C και τον καταψύκτη κάτω από –18°C.

Συνοψίζοντας, η κατανόηση των συμπτωμάτων σαλμονέλας είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη υποχωρεί μόνη της, η προσοχή στα προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα σαλμονέλας μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές. Η σωστή υγιεινή, το καλό μαγείρεμα και η ενημέρωση είναι τα πιο αποτελεσματικά «όπλα» ενάντια σε αυτό το επίμονο βακτήριο.