σκολίωσης

Έχεις ποτέ σκεφτεί ότι κάτι τόσο απλό όσο ο τρόπος που κάθεσαι μπορεί καθημερινά να επιβαρύνει τη σκολίωση; Ίσως να μην το νιώθεις άμεσα, αλλά αν αισθάνεσαι συχνά πόνο στη σπονδυλική στήλη, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μια μικρή, επαναλαμβανόμενη συνήθεια να στερεί από το σώμα σου την ισορροπία που χρειάζεται. Και κάπως έτσι ξεκινά η επιδείνωση της σκολίωσης.

Ας μιλήσουμε για τη στάση του σώματος όταν καθόμαστε. Είναι ο νούμερο ένα «ύπουλος» παράγοντας που μπορεί να επιδεινώνει τη σκολίωση χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Και επειδή περνάμε πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη, στο γραφείο, στο αυτοκίνητο ή στον καναπέ, αυτή η συνήθεια δεν είναι απλώς καθημερινή, αλλά μόνιμη.

Τι είναι η σκολίωση;

Η σκολίωση δεν σημαίνει απλά ότι “η πλάτη σου είναι στραβή”. Είναι μια τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που μπορεί να υπάρχει από μικρή ηλικία ή να αναπτύσσεται αργότερα. Συνήθως εξελίσσεται σταδιακά, ειδικά αν δε λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα. Μπορεί να είναι ιδιοπαθής (χωρίς γνωστή αιτία), λειτουργική ή εκφυλιστική.

Σε έναν ενήλικα, ο πόνος δεν εμφανίζεται επειδή υπάρχει σκολίωση, αλλά επειδή η σκολίωση επιβαρύνεται από την καθημερινότητα. Μεγάλη σημασία έχει:

  • το πώς κάθεται κάποιος για πολλές ώρες,
  • ο τρόπος που κατανέμει το βάρος στο σώμα,
  • η ενεργοποίηση ή αντίστοιχα η αδράνεια των μυών που σταθεροποιούν τη σπονδυλική στήλη.

Οι μύες και οι σύνδεσμοι λειτουργούν ως «σταθεροποιητικό σύστημα». Όταν μια πλευρά του κορμού υπερφορτώνεται και η αντίθετη χαλαρώνει, σταδιακά ενισχύεται η στροφική τάση της σκολίωσης.

Ενημερωθείτε αναλυτικότερα: Τι είναι η σκολίωση;

Λάθος στάση κατά το κάθισμα, η μία συνήθεια που λειτουργεί ιδιαίτερα επιβαρυντικά

Η πολύωρη καθιστική θέση σε καρέκλα, στον καναπέ ή στο αυτοκίνητο, όταν συνοδεύεται από μικρή πλευρική κλίση του κορμού ή προώθηση των ώμων προς τα εμπρός (κύφωση), προκαλεί χρόνια μονομερή πίεση. Αυτό οδηγεί σε:

  • υπερδραστηριότητα ή σύσπαση μυών στη μία πλευρά της σπονδυλικής στήλης,
  • αποδυνάμωση ορισμένων μυών,
  • σταδιακή εμφάνιση πλάγιας κλίσης του σώματος.

Με απλά λόγια, το σώμα αρχίζει να «μαθαίνει» τη λάθος θέση.

Πώς εκδηλώνεται η επιβάρυνση

Η επιδείνωση δεν εμφανίζεται πάντα με έντονο πόνο. Αρχικά εκδηλώνεται με ήπια συμπτώματα που συχνά αγνοούνται, όπως:

  • κόπωση στη μέση μετά από εργασία σε καθιστή θέση,
  • σφίξιμο ή αίσθηση βάρους στη μία πλευρά της πλάτης,
  • πόνος στον αυχένα ή ανάμεσα στις ωμοπλάτες,
  • ελαφρά ασυμμετρία όταν κάποιος στέκεται.

Σε μεταγενέστερο στάδιο, μπορεί να υπάρξει αύξηση της γωνίας της σκολίωσης ή επιδείνωση της μυϊκής ασυμμετρίας.

Τι μπορείς να κάνεις για να μειώσεις τις επιπτώσεις της σκολίωσης

Δεν χρειάζεται έντονη άσκηση ή εξειδικευμένα μέσα. Σημασία έχει η σωστή καθημερινή διαχείριση. Πιο συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να δοθεί έμφαση στα παρακάτω:

  • Υιοθέτηση σωστής στάσης σώματος: Χρειάζεται το βάρος να μοιράζεται ισορροπημένα στη λεκάνη, η σπονδυλική στήλη να διατηρεί φυσιολογικές καμπύλες (χωρίς υπερβολική λόρδωση ή κύφωση) και οι ώμοι να βρίσκονται σε ουδέτερη θέση. Αν εργάζεσαι μπροστά σε οθόνη, ιδανικά αυτή πρέπει να βρίσκεται στο ύψος των ματιών ώστε να αποφεύγεται η κάμψη του αυχένα.
  • Συχνή μεταβολή θέσης: Έρευνες δείχνουν ότι το σώμα αρχίζει να καταπονείται μετά από περίπου 30 λεπτά συνεχούς καθίσματος στην ίδια θέση. Ακόμα και μικρή κινητοποίηση (όρθια στάση, περπάτημα 1–2 λεπτών) ενεργοποιεί τους μύες και μειώνει την τάση επιδείνωσης της σκολίωσης.
  • Ενεργοποίηση μυϊκού συστήματος: Απλές ασκήσεις ενδυνάμωσης του κορμού μπορούν να βοηθήσουν τη σπονδυλική στήλη να αντέχει τις καθημερινές φορτίσεις. Στοχεύουν στη σταθεροποίηση, όχι στην άσκηση έντασης. Συχνά προτείνονται από φυσικοθεραπευτές ανάλογα με τον τύπο της σκολίωσης.
  • Εφαρμογή εργονομικών μέτρων όπως στήριξη της μέσης με εργονομικό μαξιλάρι, σωστό ύψος καρέκλας και αποφυγή θέσεων που «τραβούν» το σώμα προς τη μία πλευρά (όπως ανασήκωμα ισχίου ή μονόπλευρη στήριξη του αγκώνα).

Πότε χρειάζεται εξειδικευμένη αξιολόγηση της σκολίωσης

Αν ο πόνος είναι επίμονος, αν διαπιστώνεις ότι το σώμα σου γέρνει ελαφρώς ή η κινητικότητα μειώνεται, είναι σημαντικό να αξιολογήσει την κατάσταση ένας έμπειρος χειρουργός σπονδυλικής στήλης. Είναι πολύ σημαντικό σε αυτή την περίπτωση να γίνει έρευνα σχετικά με το ποιος είναι ο καλύτερος χειρουργός για σκολίωση ώστε να βρεθεί αυτός ακριβώς ο ειδικός που μπορεί όντως να δώσει λύση στο πρόβλημα.

Δείτε εδώ: Ο καλύτερος χειρουργός για σκολίωση – Top 5

Συχνές ερωτήσεις για τις επιπτώσεις της σκολίωσης και το ρόλο της στάσης του σώματος

  1. Μπορεί να παρατηρηθεί επιδείνωση της σκολίωσης μόνο από το κάθισμα;

Η σκολίωση από μόνη της δεν εξελίσσεται γρήγορα στους περισσότερους ενήλικες. Ωστόσο, η λανθασμένη καθιστική στάση μπορεί να αυξήσει τη μυϊκή ασυμμετρία και να επιβαρύνει την υπάρχουσα κλίση, ιδιαίτερα αν υπάρχει ήδη προδιάθεση ή δομικό πρόβλημα. Γι’ αυτό η σωστή στάση και τα συχνά διαλείμματα είναι κρίσιμα.

  1. Πόσες ώρες είναι ασφαλές να κάθομαι συνεχόμενα;

Ιδανικά, όχι πάνω από 30–40 λεπτά χωρίς αλλαγή θέσης. Έρευνες δείχνουν ότι μετά το μισάωρο η πίεση στον δίσκο αρχίζει να αυξάνεται και οι σταθεροποιητικοί μύες κουράζονται. Έστω 1–2 λεπτά κίνηση βοηθούν σημαντικά.

  1. Είναι καλό να χρησιμοποιώ στήριγμα μέσης ή ειδική καρέκλα;

Ναι, αρκεί να μην αντικαθιστά τη σωστή στάση σώματος. Η εργονομική υποστήριξη βοηθά, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται συνδυαστικά με ενεργητική διόρθωση θέσης (δηλαδή να «κάθεσαι σωστά» και όχι να στηρίζεσαι παθητικά στο μαξιλάρι).

  1. Κάνει κακό το σταυροπόδι στην εξέλιξη της σκολίωσης;

Το περιστασιακό σταυροπόδι δεν αποτελεί πρόβλημα. Όταν όμως κάθεσαι έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να μετατοπιστεί το βάρος στη λεκάνη και να ενισχυθεί η πλευρική κλίση. Αν έχεις σκολίωση, καλό είναι να το αποφεύγεις σε παρατεταμένες στάσεις.

  1. Μπορώ να προλάβω την επιδείνωση της σκολίωσης χωρίς θεραπεία;

Ναι, εφόσον η γωνία της σκολίωσης είναι σταθερή και δεν υπάρχει σημαντικός πόνος ή λειτουργικός περιορισμός. Μικρές διορθώσεις στη στάση, βελτίωση εργονομίας και συστηματική κινητοποίηση μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά στην πρόληψη επιδείνωσης.

  1. Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε ειδικό;

Αν ο πόνος επανεμφανίζεται συστηματικά, αν παρατηρείς αλλαγή στην ευθυγράμμιση του σώματος ή αν η κόπωση αυξάνεται παρά τις διορθώσεις στη στάση. Επίσης, αν έχεις σκολίωση με γωνία άνω των 20° ή γνωστό ιστορικό επιδείνωσης.

  1. Ποιος είναι ο καλύτερος χειρουργός για σκολίωση;

Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός καλύτερος χειρουργός για σκολίωση για όλες τις περιπτώσεις, καθώς η επιλογή εξαρτάται από τις ανάγκες και την κλινική εικόνα κάθε ασθενούς. Ωστόσο, ένας από τους ειδικούς με ιδιαίτερη εμπειρία στη χειρουργική σπονδυλικής στήλης είναι ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής. Ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης Δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής διαθέτει υψηλή εξειδίκευση στη χειρουργική παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης (κύφωση, σκολίωση, κ.ά.). Είναι Διευθυντής της Κλινικής Χειρουργικής Σπονδυλικής Στήλης και Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και Διευθυντής του τμήματος Σπονδυλικής Στήλης και Σκολίωσης του Πρότυπου Κέντρου Σκολίωσης στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Γενικά, η σκολίωση μπορεί να επιβαρυνθεί από καθημερινές συνήθειες, ειδικά όταν το σώμα παραμένει σε λανθασμένη θέση για πολλές ώρες. Σίγουρα η πάθηση αυτή δεν αλλάζει μέσα σε μια μέρα. Μπορεί όμως να μην επιδεινωθεί άλλο, αν από σήμερα επιλέξεις να στηρίξεις σωστά το σώμα σου. Την επόμενη φορά που θα καθίσεις, κάνε ένα μικρό έλεγχο στη στάση σου. Είναι ο πιο άμεσος τρόπος για να προστατεύσεις τη σπονδυλική σου στήλη.