Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη;

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι μια από τις πιο κοινές διατροφικές διαταραχές παγκοσμίως, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους κάθε ηλικίας. Αν αναρωτιέστε «Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη;», αυτό το άρθρο θα σας προσφέρει μια πλήρη και κατανοητή απάντηση, εξετάζοντας τα αίτια, τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τις λύσεις για τη διαχείρισή της.

Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη;

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι η αδυναμία του οργανισμού να διασπάσει και να αφομοιώσει τη λακτόζη, το κύριο σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ο οργανισμός για να μπορέσει να αφομοιώσει τη λακτόζη χρειάζεται ένα ένζυμο που ονομάζεται λακτάση. Όταν αυτό το ένζυμο παράγεται σε μικρές ποσότητες ή καθόλου, η λακτόζη παραμένει αδιάσπαστη στο έντερο, προκαλώντας διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα.

Η φράση «Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη» συνδέεται άμεσα με αυτή τη δυσλειτουργία, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σταδιακά ή να είναι παρούσα από τη γέννηση, ανάλογα με τη γενετική προδιάθεση και την ηλικία του ατόμου.

Αίτια της δυσανεξίας στη λακτόζη

Η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να είναι είτε πρωτογενής είτε δευτερογενής.

Πρωτογενής δυσανεξία στη λακτόζη

Η πιο συχνή μορφή. Εμφανίζεται σταδιακά όσο μεγαλώνει κάποιος, καθώς το σώμα μειώνει φυσιολογικά την παραγωγή λακτάσης. Είναι πιο συχνή σε ορισμένες φυλές, όπως οι Ασιάτες, οι Αφρικανοί και οι Μεσογειακοί λαοί.

Δευτερογενής δυσανεξία στη λακτόζη

Οφείλεται σε βλάβες του εντέρου από παθήσεις όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος Crohn ή γαστρεντερίτιδες. Όταν επουλωθεί το έντερο, η δυσανεξία μπορεί να υποχωρήσει.

Συγγενής δυσανεξία στη λακτόζη

Είναι εξαιρετικά σπάνια και εμφανίζεται από τη γέννηση. Ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου λακτάση λόγω γενετικής μετάλλαξης.

Συμπτώματα της δυσανεξίας στη λακτόζη

Αφού ξεκαθαρίσαμε τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη, ας δούμε τα πιο συχνά συμπτώματα που εμφανίζονται συνήθως 30 λεπτά έως 2 ώρες μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών:

• Φούσκωμα στην κοιλιά
• Πόνος ή κράμπες στην κοιλιά
• Διάρροια
• Ναυτία
• Αέρια
• Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν και πιο γενικά συμπτώματα, όπως κόπωση ή πονοκέφαλο.

Η ένταση των συμπτωμάτων ποικίλει ανάλογα με την ποσότητα λακτόζης που καταναλώθηκε και το βαθμό έλλειψης του ενζύμου λακτάση.

Διαβάστε επίσης: Οι Καλύτεροι Γαστρεντερολόγοι στην Ελλάδα το 2025

Διάγνωση της δυσανεξίας στη λακτόζη

Εάν αναρωτιέστε τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη και πώς διαγιγνώσκεται, υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες εξετάσεις που μπορεί να συστήσει ο γιατρός:

• Τεστ ανοχής λακτόζης: Ο ασθενής πίνει ένα υγρό με λακτόζη και μετριέται η γλυκόζη στο αίμα του. Αν δεν αυξηθεί, υπάρχει δυσανεξία.
• Τεστ υδρογόνου στην αναπνοή: Αν η λακτόζη δεν αφομοιωθεί, ζυμώνεται στο παχύ έντερο και παράγει υδρογόνο, το οποίο ανιχνεύεται στην αναπνοή.
• Τεστ οξέος στα κόπρανα (κυρίως σε παιδιά): Ελέγχει το pH των κοπράνων για παρουσία γαλακτικού οξέος από αχώνευτη λακτόζη.

Θεραπεία και Διαχείριση

Αφού απαντήσαμε αναλυτικά στο τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη, ας δούμε πώς αντιμετωπίζεται:

1. Περιορισμός ή αποφυγή γαλακτοκομικών

Η πιο κλασική μέθοδος είναι να αποφεύγονται τρόφιμα που περιέχουν λακτόζη, όπως:

• Γάλα
• Γιαούρτι
• Τυριά με υψηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη
• Βούτυρο
• Παγωτά

Στην αγορά υπάρχουν πλέον πολλές εναλλακτικές χωρίς λακτόζη, που επιτρέπουν στον ασθενή να συνεχίσει να απολαμβάνει τα αγαπημένα του τρόφιμα χωρίς δυσάρεστες συνέπειες.

2. Συμπληρώματα λακτάσης

Υπάρχουν διαθέσιμα ένζυμα λακτάσης σε χάπια ή σταγόνες, τα οποία λαμβάνονται λίγο πριν την κατανάλωση γαλακτοκομικών για να βοηθήσουν στη διάσπαση της λακτόζης.

3. Κατανάλωση τροφών με χαμηλή λακτόζη

Ορισμένα γαλακτοκομικά, όπως σκληρά τυριά (π.χ. γραβιέρα, παρμεζάνα), περιέχουν φυσικά πολύ λιγότερη λακτόζη και είναι πιο ανεκτά από τον οργανισμό.

Διατροφή και Ισορροπία Θρεπτικών

Όσοι πάσχουν από δυσανεξία στη λακτόζη πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε να μην παρουσιάσουν έλλειψη ασβεστίου και βιταμίνης D. Οι τροφές που μπορούν να αναπληρώσουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι:

• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Ξηροί καρποί
• Εμπλουτισμένα ροφήματα φυτικής προέλευσης (π.χ. γάλα αμυγδάλου, γάλα σόγιας)
• Ψάρια όπως σαρδέλες ή σολομός

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι αλλεργία το ίδιο με δυσανεξία στη λακτόζη;

Όχι. Η αλλεργία στο γάλα αφορά το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες αντιδράσεις, ενώ η δυσανεξία αφορά το πεπτικό σύστημα και προκαλεί συνήθως ήπια, πεπτικά συμπτώματα.

Μπορώ να αναπτύξω δυσανεξία στη λακτόζη ξαφνικά;

Ναι, ιδιαίτερα μετά από εντερικές λοιμώξεις ή με την πάροδο της ηλικίας, όταν μειώνεται η παραγωγή λακτάσης.

Απαντώντας στο ερώτημα «Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη», καταλαβαίνουμε ότι δεν πρόκειται για σοβαρή πάθηση, αλλά για μια συχνή διατροφική δυσλειτουργία που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα. Η σωστή διάγνωση και η προσαρμοσμένη διατροφή βοηθούν τους πάσχοντες να διατηρούν την ποιότητα ζωής τους υψηλή και χωρίς περιορισμούς.

Αν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από δυσανεξία στη λακτόζη, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας για τις κατάλληλες εξετάσεις και λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες σας.