Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό στάδιο στη ζωή μιας γυναίκας. Εμφανίζεται στη μέση ηλικία όταν το σώμα σταματά την ωορρηξία, γεγονός που παύει τους μηνιαίους εμμηνορροϊκούς κύκλους και κατά συνέπεια αποκλείει την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Αυτή η αλλαγή συμβαίνει λόγω της αλλαγής των ορμονών στο σώμα. Η εμμηνόπαυση και τα συμπτώματα που προκαλεί επιβεβαιώνεται όταν μια γυναίκα δεν έχει έμμηνο ρύση, δηλαδή περίοδο, για 12 συνεχόμενους μήνες.
Οι γυναίκες πιθανότατα θα εμφανίσουν εμμηνόπαυση και συμπτώματα αυτής μεταξύ 40 και 58 ετών. Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν πρώιμη εμμηνόπαυση στα 30 τους ή ακόμη και καθυστερημένη εμμηνόπαυση στα 60 τους. Σε μεγάλο βαθμό η ηλικία στην οποία μια γυναίκα θα εμφανίσει εμμηνόπαυση σχετίζεται με γενετικούς παράγοντες. Πολλές γυναίκες τείνουν να ξεκινήσουν την εμμηνόπαυση περίπου την ίδια στιγμή που την εμφάνισε η μητέρα ή η γιαγιά τους. Ωστόσο, μπορεί να οφείλεται σε άλλες παθήσεις υγείας ή ιατρικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία ή η υστερεκτομή.
Η εμμηνόπαυση θεωρείται μια διαδικασία τριών σταδίων. Το πρώτο στάδιο είναι η προεμμηνόπαυση αναφέρεται στο χρονικό διάστημα 8-10 ετών πριν την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης, όταν οι ωοθήκες παράγουν σταδιακά λιγότερα οιστρογόνα. Η εμμηνόπαυση αναφέρεται στη στιγμή που η έμμηνος ρύση έχει σταματήσει για τουλάχιστον ένα χρόνο.Τέλος, η μετεμμηνόπαυση είναι το στάδιο της ζωής έπειτα από τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως για ένα χρόνο.
Κατά τη μεταβατική περίοδο της προεμμηνόπαυσης, η παραγωγή ορμονών όπως οιστρογόνα και προγεστερόνη από τις ωοθήκες παρουσιάζει συνεχείς διακυμάνσεις. Αυτή η ακανόνιστη αλλαγή στα επίπεδα ορμονών μπορεί να συμβεί τυχαία, γεγονός που προκαλεί συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Αν και κάθε γυναίκα μπορεί να βιώσει διαφορετικά την προεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση, υπάρχουν μερικά κοινά συμπτώματα που συνοδεύουν αυτή τη μετάβαση, με κύριες τις αλλαγές στον εμμηνορροϊκό κύκλο. Για παράδειγμα, η έμμηνος ρύση μπορεί να αρχίσει να εμφανίζεται κάθε 6-8 εβδομάδες ή να μην εκδηλώνεται για μερικούς μήνες. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί πιο έντονη ροή ή πιο ήπια ροή κατά διαστήματα.
Συμπτώματα που εμφανίζονται τόσο στην προεμμηνόππαυση όσο και την εμμηνόπαυση αποτελούν οι εξάψεις, η κόπωση, η νυχτερινή εφίδρωση, η ξηρότητα στο δέρμα και τα μαλλιά και η τριχόπτωση. Άλλες ενδείξεις αποτελούν η ζαλάδα, ο πόνος στις αρθρώσεις και το στήθος, η ενόχληση ή ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή, η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και αύξηση του βάρους. Είναι επίσης σύνηθες η γυναίκα που βρίσκεται στην εμμηνόπαυση να αντιμετωπίζει αλλαγές στην ψυχική και συναισθηματική της υγεία, όπως ανησυχία, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, αλλαγές διάθεσης και αϋπνία.
Μόλις η γυναίκα βρίσκεται στη μετεμμηνόπαυση, τα επίπεδα των ορμονών θα παραμείνουν σε σταθερά χαμηλά επίπεδα. Η έμμηνος ρύση διακόπτεται οριστικά και δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα επίτευξης εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως η οστεοπόρωση. Η μείωση της παραγωγής οιστρογόνων μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα ασβεστίου στα οστά. Αυτό μπορεί να μειώσει σημαντικά την πυκνότητα των οστών, οδηγώντας σε οστεοπόρωση. Άλλες παθήσεις που ενδέχεται να εκδηλωθούν μετά την εμμηνόπαυση είναι καρδιαγγειακά νοσήματα αλλά και αλλαγές στην υγεία του κόλπου, όπως η κολπική ξηρότητα.
Ενώ πολλές γυναίκες εμφανίζουν ήπια, βραχυπρόθεσμα συμπτώματα εμμηνόπαυσης, ένας σημαντικός αριθμός γυναικών εκδηλώνει συμπτώματα που διαταράσσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τους. Ευτυχώς, υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να καταστήσουν την περίοδο αυτή της ζωής μιας γυναίκας πιο εύκολα διαχειρίσιμη ώστε η εμμηνόπαυση και τα συμπτώματα που προκαλεί να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος Δρ. Μακρής Γεώργιος – Μάριος MD ,PhD, MSc είναι στη διάθεσή σας προκειμένου να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία, σε όποιο στάδιο της εμμηνόπαυσης κι αν βρίσκεστε.