Απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις σας σχετικά με την ξηρότητα του κόλπου

Η ξηρότητα του κόλπου αποτελεί ένα πολύ συχνό αλλά συχνά παραγνωρισμένο πρόβλημα που επηρεάζει τη γυναικεία υγεία και ποιότητα ζωής. Παρά το γεγονός ότι σχετίζεται κυρίως με την εμμηνόπαυση, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και υπό ποικίλες συνθήκες.

Συχνές ερωτήσεις για την ξηρότητα του κόλπου

Τι είναι η ξηρότητα του κόλπου;

Η ξηρότητα του κόλπου είναι η κατάσταση κατά την οποία το εσωτερικό τοίχωμα του κόλπου παρουσιάζει μειωμένη υγρασία και ελαστικότητα. Αυτό οφείλεται, συνήθως, σε μείωση της οιστρογονικής δραστηριότητας, αλλά μπορεί να σχετίζεται και με άλλους παράγοντες. Η ξηρότητα αυτή μπορεί να προκαλέσει ενόχληση, ερεθισμό, αίσθημα καύσου ή πόνο, ειδικά κατά τη σεξουαλική επαφή.

Είναι φυσιολογικό να εμφανίζεται με την ηλικία;

Ναι, η εμφάνιση κολπικής ξηρότητας είναι συχνή κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης και της περιεμμηνόπαυσης, καθώς σε αυτές τις φάσεις μειώνεται σημαντικά η παραγωγή οιστρογόνων, ορμονών που διατηρούν τη φυσιολογική υγρασία και ελαστικότητα του κόλπου. Ωστόσο, δεν θεωρείται “φυσιολογικό” υπό την έννοια ότι πρέπει να γίνει αποδεκτό χωρίς αναζήτηση θεραπείας.

Ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες;

Οι βασικές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Εμμηνόπαυση και περιεμμηνόπαυση
• Θηλασμός και εγκυμοσύνη
• Ορμονικές διαταραχές ή θεραπείες (π.χ. αντικαρκινικές, αντισυλληπτικά)
• Φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά κ.ά.)
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Χημικά προϊόντα καθαρισμού ή υπερβολική υγιεινή
• Χειρουργική αφαίρεση ωοθηκών ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια
• Χρόνιο στρες και ψυχολογικοί παράγοντες.

Μπορεί να εμφανιστεί σε νέες γυναίκες;

Ναι, η κολπική ξηρότητα δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό της εμμηνόπαυσης. Μπορεί να παρουσιαστεί και σε νεότερες γυναίκες λόγω χρήσης αντισυλληπτικών, κατά την περίοδο του θηλασμού, μετά από έντονο στρες, ή λόγω φαρμακευτικών αγωγών που μειώνουν την ερωτική επιθυμία ή την ορμονική λειτουργία.

Ποια είναι τα συμπτώματα που προκαλεί η ξηρότητα του κόλπου;

Τα συχνότερα συμπτώματα είναι:

• Αίσθημα ξηρότητας στον κόλπο
• Ερεθισμός ή αίσθημα καύσου
• Πόνος ή δυσφορία κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)
• Κνησμός
• Ελαφρά αιμορραγία μετά τη συνουσία
• Συχνουρία ή ερεθισμός στην ουροποιητική οδό
• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία λόγω ενόχλησης.

Μπορεί να βελτιωθεί χωρίς φάρμακα ή ορμόνες;

Σε ήπιες περιπτώσεις, ναι. Η αύξηση της σεξουαλικής δραστηριότητας, η χρήση κατάλληλων λιπαντικών και ενυδατικών, η ενυδάτωση του οργανισμού, η αποφυγή ερεθιστικών προϊόντων, αλλά και η γενικότερη φροντίδα της ψυχολογικής ευεξίας μπορεί να βελτιώσουν την κατάσταση. Ωστόσο, όταν η ξηρότητα είναι επίμονη ή επώδυνη, η ιατρική παρέμβαση είναι συχνά απαραίτητη.

Είναι λάθος να χρησιμοποιώ τακτικά λιπαντικό;

Καθόλου. Η τακτική χρήση λιπαντικών ή ενυδατικών προϊόντων του κόλπου λειτουργεί αντίστοιχα με τη χρήση ενυδατικής κρέμας στο δέρμα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ντροπής ή ενοχής.

Η ψυχολογία επηρεάζει την ξηρότητα του κόλπου;

Ναι, σε μεγάλο βαθμό. Το χρόνιο άγχος, οι διαταραχές διάθεσης, η σεξουαλική απογοήτευση, αλλά και η κακή εικόνα σώματος μπορούν να επηρεάσουν το νευροορμονικό σύστημα, οδηγώντας σε μείωση της φυσιολογικής λίπανσης του κόλπου.

Μπορεί να είναι παρενέργεια από αντισυλληπτικά;

Ναι. Ορισμένα αντισυλληπτικά χάπια, ιδιαίτερα αυτά με υψηλότερη περιεκτικότητα σε προγεστίνη, μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα λόγω μείωσης της τοπικής οιστρογονικής δραστηριότητας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενδείκνυται συζήτηση με τον γυναικολόγο για πιθανή αλλαγή σκευάσματος.

Τι γίνεται αν ο σύντροφός μου δεν το καταλαβαίνει ή το παρεξηγεί;

Είναι συχνό το φαινόμενο μια γυναίκα να διστάζει να μιλήσει για την ενόχλησή της ή να ανησυχεί ότι ο σύντροφός της θα θεωρήσει την ξηρότητα ως έλλειψη επιθυμίας ή απόρριψη. Η ειλικρινής συζήτηση βοηθά στην αποκατάσταση της επικοινωνίας. Η ξηρότητα του κόλπου είναι ιατρικό θέμα και πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’όψιν.

Η χρήση ταμπόν ή σερβιετών μπορεί να επιδεινώσει την ξηρότητα του κόλπου;

Ναι, ιδίως εάν χρησιμοποιούνται συχνά ή αν περιέχουν αρωματικές ή απορρυπαντικές ουσίες. Ορισμένες γυναίκες είναι ευαίσθητες σε αυτά τα υλικά, με αποτέλεσμα ερεθισμό ή ξηρότητα. Η χρήση προϊόντων για ευαίσθητο δέρμα ή φιλικών προς το pH του κόλπου μπορεί να μειώσει το πρόβλημα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση τίθεται κατά βάση κλινικά, από τον γυναικολόγο, με βάση το ιστορικό της ασθενούς και την κολπική εξέταση. Εφόσον κριθεί απαραίτητο, μπορεί να γίνει μέτρηση του pH του κόλπου, λήψη κυτταρολογικού υλικού ή περαιτέρω ορμονικός έλεγχος.

Υπάρχει τρόπος να προληφθεί;

Η πρόληψη εξαρτάται από την αιτία. Σε γενικές γραμμές, η αποφυγή ερεθιστικών ουσιών, η σωστή υγιεινή, η τακτική σεξουαλική δραστηριότητα και η επαρκής ενυδάτωση μπορούν να συμβάλουν. Σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο λόγω εμμηνόπαυσης, η τακτική παρακολούθηση και η συζήτηση με γιατρό βοηθούν στην έγκαιρη αντιμετώπιση.

Πώς επηρεάζει η κολπική ξηρότητα τη σεξουαλική ζωή;

Η δυσκολία ή ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή μπορεί να οδηγήσει σε αποφυγή της, με επακόλουθα συναισθηματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Η σεξουαλική απομάκρυνση μπορεί να επιβαρύνει και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Η κατανόηση του προβλήματος και η επιλογή κατάλληλης θεραπείας βοηθούν στη διατήρηση υγιούς σεξουαλικής ζωής.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Οι βασικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Μη φαρμακευτικά σκευάσματα όπως ενυδατικά κόλπου (σε τακτική χρήση), λιπαντικά (κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής) ή τοπικά σκευάσματα με υαλουρονικό οξύ.
• Τοπική ορμονική θεραπεία με κολπικές κρέμες οιστρογόνων ή εναλλακτικά κολπικούς δακτύλιους ή δισκία. Σε ορισμένες περιπτώσεις βέβαια μπορεί να χρειαστεί συστηματική ορμονική θεραπεία (με αυστηρή ιατρική παρακολούθηση)
• Εναλλακτικές θεραπείες όπως η θεραπεία με laser ή ραδιοσυχνότητες, η επιστημονική τεκμηρίωση ωστόσο των οποίων διίσταται.

Είναι ασφαλής η τοπική χρήση οιστρογόνων;

Για τις περισσότερες γυναίκες, η τοπική χρήση χαμηλής δόσης οιστρογόνων είναι ασφαλής και δεν συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού ή άλλων σοβαρών παρενεργειών. Ωστόσο, η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται σε συνεργασία με γιατρό, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ιστορικού καρκίνου ή άλλων ορμονοεξαρτώμενων νοσημάτων. Ένας έμπειρος γυναικολόγος ογκολόγος μπορεί να δώσει τη σωστή κατεύθυνση σε τέτοιες περιπτώσεις.

Πότε πρέπει μια γυναίκα να αναζητήσει ιατρική βοήθεια;

Η ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη όταν:

• Τα συμπτώματα προκαλούν σημαντική ενόχληση
• Η ξηρότητα συνοδεύεται από αιμορραγία ή πόνο που δεν εξηγείται
• Η σεξουαλική ζωή επηρεάζεται αρνητικά
• Η κατάσταση επιμένει παρά τις προσπάθειες αντιμετώπισης.

Ποιος είναι ο καλύτερος γυναικολόγος στην Αθήνα;

Ο Δρ. Γεώργιος–Μάριος Μακρής είναι διακεκριμένος μαιευτήρας-γυναικολόγος με εξειδίκευση στη γυναικολογική ογκολογία, πιστοποιημένος ESGO–EBCOG. Είναι Διευθυντής της Γυναικολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και διαθέτει πολυετή εμπειρία στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Βασικοί τομείς ενασχόλησής του είναι η ογκολογική γυναικολογική χειρουργική και η διαχείριση κυήσεων υψηλού κινδύνου.

Mπορεί να σας ενδιαφέρει: Ποιος είναι ο καλύτερος γυναικολόγος ογκολόγος

Η ξηρότητα του κόλπου είναι ένα κοινό αλλά αντιμετωπίσιμο πρόβλημα. Αν και πολλές γυναίκες το θεωρούν “φυσιολογικό” και διστάζουν να το αναφέρουν, η αναζήτηση βοήθειας είναι το πρώτο βήμα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την αποκατάσταση της ποιότητας ζωής. Η σύγχρονη ιατρική διαθέτει πληθώρα αποτελεσματικών λύσεων που μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες κάθε γυναίκας.