Το λάθος στην τουαλέτα που κάνουν 8 στους 10 και φέρνει αιμορροΐδες

Η τουαλέτα είναι μια απολύτως καθημερινή διαδικασία, όμως για πολλούς γίνεται χωρίς σκέψη, με τρόπους που στην πραγματικότητα καταπονούν τον οργανισμό και κυρίως την περιοχή του πρωκτού. Ειδικά στην εποχή όπου το κινητό έχει γίνει μόνιμος σύντροφος ακόμη και στο μπάνιο, ένα συγκεκριμένο λάθος επαναλαμβάνεται από την πλειονότητα των ανθρώπων: η παρατεταμένη παραμονή στην τουαλέτα. Το να καθόμαστε για αρκετά λεπτά, συχνά σκρολάροντας στα social media ή διαβάζοντας μηνύματα, μπορεί να φαίνεται αθώο, όμως ασκεί συνεχόμενη πίεση στα αγγεία του πρωκτού και αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους εμφάνισης ή επιδείνωσης αιμορροΐδων. Αν συνδυαστεί με κακές συνήθειες όπως η δυσκοιλιότητα, η καθιστική ζωή και η κακή διατροφή, οι επιπτώσεις γίνονται ακόμη πιο έντονες.

Η παρατεταμένη στάση στην τουαλέτα διαφέρει σημαντικά από το κάθισμα σε μια κανονική καρέκλα. Στην τουαλέτα, η θέση του σώματος επιβαρύνει ιδιαίτερα τη λεκάνη και τον πρωκτικό σωλήνα λόγω της γωνίας που σχηματίζουν τα ισχία. Με απλά λόγια, όσο περισσότερο παραμένουμε καθιστοί στην λεκάνη, τόσο περισσότερο αίμα συγκεντρώνεται στις αιμορροϊδικές φλέβες, αυξάνοντας τη διόγκωσή τους και μειώνοντας την ικανότητά τους να παροχετεύουν το αίμα. Αυτή η φλεβική συμφόρηση αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους μηχανισμούς ανάπτυξης αιμορροΐδων, όπως επιβεβαιώνουν πολλοί πρωκτολόγοι, ανάμεσά τους και ο Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης, ένας από τους πλέον καταξιωμένους πρωκτολόγους στην Αθήνα, με ιδιαίτερη εμπειρία σε τέτοιου είδους περιστατικά.

Γιατί η πολύωρη παραμονή στη λεκάνη είναι τόσο επιβαρυντική

Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν ότι τα αγγεία του πρωκτού είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις μεταβολές της πίεσης. Η συγκεκριμένη περιοχή δεν είναι σχεδιασμένη να αντέχει μεγάλα χρονικά διαστήματα πίεσης, ειδικά σε στάση που αυξάνει την αιματική φόρτιση των αιμορροϊδικών πλεγμάτων. Κάθε λεπτό που περνάμε καθιστοί στην τουαλέτα χωρίς να υπάρχει ουσιαστική διαδικασία κένωσης, ενισχύεται η συμφόρηση και μειώνεται η κυκλοφορία. Αυτό οδηγεί στη σταδιακή χαλάρωση των ιστών που στηρίζουν τις αιμορροΐδες, με αποτέλεσμα να διογκώνονται, να φλεγμαίνουν και τελικά να εμφανίζουν συμπτώματα όπως αίμα στο χαρτί, πόνο, τσούξιμο ή αίσθημα βάρους.

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι η σχέση της παραμονής στη λεκάνη με τη δυσκοιλιότητα. Όταν κάποιος παρατείνει την παραμονή του στην τουαλέτα, συχνά προσπαθεί να «πιέσει» περισσότερο προκειμένου να ολοκληρωθεί η κένωση, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει πραγματική ανάγκη. Αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: περισσότερη προσπάθεια, περισσότερη πίεση στους ιστούς, ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση των αιμορροϊδικών φλεβών. Σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή και τη μειωμένη πρόσληψη νερού, η εικόνα αυτή είναι κοινή σε όσους καταλήγουν να ζητούν ιατρική βοήθεια για έντονες αιμορροϊδοπάθειες.

Οι πρωκτολόγοι αναφέρουν συχνά ότι οι ασθενείς αγνοούν τη σημασία της διάρκειας της παραμονής στην τουαλέτα και νομίζουν ότι το πρόβλημα βρίσκεται αποκλειστικά στη διατροφή. Στην πραγματικότητα, η διατροφή είναι ένας μόνο παράγοντας. Ο τρόπος που χρησιμοποιείται η τουαλέτα είναι εξίσου καθοριστικός. Ο Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης τονίζει συχνά ότι η απλή αλλαγή αυτής της συνήθειας μπορεί να προλάβει εκατοντάδες περιστατικά κάθε χρόνο, εφόσον ο ασθενής ενημερωθεί εγκαίρως.

Ποιες παθήσεις ευνοούνται από αυτήν την κακή συνήθεια

Η παρατεταμένη πίεση στη λεκάνη δεν σχετίζεται μόνο με αιμορροΐδες, αν και αυτές αποτελούν την πιο τυπική συνέπεια. Οι άνθρωποι που κάθονται πολλή ώρα στην τουαλέτα τείνουν να εμφανίζουν και άλλες παθήσεις, είτε επειδή επιδεινώνονται από την πίεση, είτε επειδή συνδέονται με το ίδιο προφίλ καθημερινότητας.

Οι αιμορροΐδες, όπως είναι γνωστό, είναι φυσιολογικές δομές. Μετατρέπονται σε πρόβλημα μόνο όταν διογκώνονται και φλεγμαίνουν. Η παραμονή στην τουαλέτα για 10, 15 ή και 20 λεπτά ενισχύει ακριβώς αυτή τη διόγκωση, προκαλώντας συχνά αίσθημα «εξογκώματος», δυσφορία ή κάψιμο μετά την κένωση. Όταν αυτό το μοτίβο συνεχίζεται για εβδομάδες ή μήνες, οι ιστοί αρχίζουν να χάνουν τη στήριξή τους και να προβάλλουν προς τα έξω, δημιουργώντας την κλασική εικόνα πρόπτωσης που οδηγεί πολλούς στο ιατρείο.

Παράλληλα, η παρατεταμένη πίεση μπορεί να συμβάλει στην εκδήλωση πρωκτικής ραγάδας, ιδιαίτερα όταν η δυσκοιλιότητα είναι συχνή. Αν το άτομο συνηθίζει να πιέζει υπερβολικά, ο σφιγκτήρας συσπάται περισσότερο, αυξάνοντας τον κίνδυνο για μικροτραυματισμούς στον βλεννογόνο του πρωκτού. Η ραγάδα είναι γνωστή για τον οξύ πόνο που προκαλεί, έναν πόνο που συχνά διαρκεί για ώρες μετά την κένωση και κάνει τον ασθενή να φοβάται να επιστρέψει στην τουαλέτα, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη δυσκοιλιότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί ασθενείς που επισκέπτονται τον Δρ. Δημήτριο Μουσιώλη αναφέρουν ότι η ραγάδα εμφανίστηκε μετά από μια περίοδο έντονου στρες και συχνής «διαμονής» στη λεκάνη με το κινητό στο χέρι.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Τι είναι η ραγάδα πρωκτού;

Επιπλέον, καταστάσεις όπως η χαλάρωση του πυελικού εδάφους και η γενικότερη ευαισθησία στην περιοχή μπορεί να επιδεινωθούν σημαντικά όταν η τουαλέτα χρησιμοποιείται ως χώρος… χαλάρωσης. Η παρατεταμένη πίεση αυξάνει το φορτίο που δέχεται η περιοχή, συμβάλλοντας σε προβλήματα που ο ασθενής αποδίδει λανθασμένα σε άλλους παράγοντες.

Πώς μπορεί να αλλάξει αυτή η συνήθεια και ποιος είναι ο ρόλος του εξειδικευμένου πρωκτολόγου

Παρά το ότι το συγκεκριμένο λάθος είναι από τα πιο διαδεδομένα, διορθώνεται σχετικά εύκολα όταν υπάρχει ενημέρωση και διάθεση για αλλαγή. Η βασική αρχή είναι ότι η τουαλέτα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κένωση και όχι για χαλάρωση ή «scroll time». Η παραμονή στη λεκάνη πρέπει να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη, ιδανικά όχι πάνω από 3–5 λεπτά. Αν η κένωση δεν έρχεται φυσικά, είναι προτιμότερο το άτομο να σηκωθεί και να δοκιμάσει ξανά αργότερα, παρά να προσπαθεί να πιέσει τον οργανισμό τεχνητά.

Η αύξηση της πρόσληψης νερού, η ένταξη φυτικών ινών στην καθημερινή διατροφή και η ήπια άσκηση βοηθούν στη ρύθμιση του εντερικού ρυθμού και μειώνουν σημαντικά την ανάγκη για έντονη προσπάθεια στην τουαλέτα. Η αποφυγή του κινητού ή οποιασδήποτε συσκευής μέσα στο μπάνιο αποτελεί καθοριστικό βήμα, αφού μειώνει τον χρόνο παραμονής κατά τουλάχιστον 50%. Πολλοί άνθρωποι παρατηρούν ότι μόνο με αυτό το απλό μέτρο μειώνονται τα συμπτώματα μέσα σε λίγες ημέρες.

Παράλληλα, όταν υπάρχουν ήδη συμπτώματα όπως αίμα, πόνος ή εξόγκωμα, η επίσκεψη σε πρωκτολόγο είναι απαραίτητη. Η αυτοδιάγνωση σπάνια είναι σωστή και σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια επειδή νιώθουν ντροπή ή αμηχανία. Ο σωστός ειδικός όμως αντιμετωπίζει την κατάσταση με απόλυτη διακριτικότητα και επιστημονική σαφήνεια, προσφέροντας λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Ο Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης, θεωρείται ένας από τους καλύτερους πρωκτολόγους στην Αθήνα, με πολυετή εμπειρία στην πρωκτολογία, βλέπει καθημερινά περιστατικά που σχετίζονται με αυτή την κοινή κακή συνήθεια. Προσεγγίζει τον ασθενή με τρόπο που τον βοηθά να κατανοήσει τι συμβαίνει στον οργανισμό του, ποια είναι η πραγματική αιτία του προβλήματος και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Με σύγχρονα διαγνωστικά μέσα και ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες όταν χρειάζεται, εξασφαλίζει όχι μόνο την ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά και την καθοδήγηση για να αποφευχθεί η υποτροπή.

Η σωστή ενημέρωση και η αλλαγή μιας τόσο μικρής, καθημερινής συνήθειας όπως η παραμονή στη λεκάνη μπορούν να μειώσουν δραματικά την εμφάνιση αιμορροΐδων και άλλων συναφών παθήσεων. Και όταν η πρόληψη συνδυάζεται με την εξειδικευμένη καθοδήγηση ενός έμπειρου πρωκτολόγου, τα αποτελέσματα είναι ακόμη πιο σταθερά και ουσιαστικά.