Τι είναι η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση;

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια από τις πιο συχνές παθήσεις του πεπτικού συστήματος, η οποία επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Παρότι συχνά θεωρείται απλά ως «καούρα», η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι χρόνια και να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν αναρωτιέστε τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διαβάστε παρακάτω για να μάθετε τι προκαλεί την πάθηση, ποια είναι τα συμπτώματα, πώς διαγιγνώσκεται και τι μπορείτε να κάνετε για να τη διαχειριστείτε.

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ή ΓΟΠ) είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου (κυρίως οξέα) επιστρέφει προς τα πάνω στον οισοφάγο. Αυτό συμβαίνει λόγω δυσλειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, ο οποίος κανονικά λειτουργεί ως «βαλβίδα» για να αποτρέπει την ανάποδη ροή των γαστρικών υγρών.

Η παλινδρόμηση οξέων μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του βλεννογόνου του οισοφάγου, γνωστή ως οισοφαγίτιδα, και εάν παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές καταστάσεις όπως στένωση του οισοφάγου ή το σύνδρομο Barrett.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα πιο συχνά συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης περιλαμβάνουν:

• Καούρα (οπισθοστερνικό καύσο): Αίσθημα καύσου στο στήθος, συνήθως μετά από γεύμα ή όταν ξαπλώνετε.

• Αναγωγές: Επιστροφή υγρών ή τροφών από το στομάχι στον λαιμό ή το στόμα.

• Ξηρός βήχας ή βραχνάδα: Ιδίως τις πρωινές ώρες.

• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία): Αίσθημα ότι η τροφή “κολλάει”.

• Πονόλαιμος ή αίσθημα κόμπου στο λαιμό.

• Κακοσμία στόματος και φθορά δοντιών.

Σε κάποιους ασθενείς, τα συμπτώματα είναι άτυπα, όπως χρόνιος βήχας, κρίσεις άσθματος ή θωρακικός πόνος που μιμείται καρδιολογικά προβλήματα.

Ποια είναι τα αίτια;

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα ή αυξάνουν την πίεση στο στομάχι:

• Παχυσαρκία ή υπερβολικό κοιλιακό λίπος

• Κατανάλωση λιπαρών, πικάντικων ή όξινων τροφών

• Υπερκατανάλωση καφέ, αλκοόλ ή ανθρακούχων ποτών

• Κάπνισμα

• Εγκυμοσύνη

• Λήψη φαρμάκων όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αντιχολινεργικά ή αγχολυτικά

• Διαφραγματοκήλη

Σχετικό άρθρο: Οι Καλύτεροι Γαστρεντερολόγοι στην Ελλάδα το 2025

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται αρχικά στην περιγραφή των συμπτωμάτων. Ο γαστρεντερολόγος μπορεί να προτείνει δοκιμαστική φαρμακευτική αγωγή με αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs), και αν υπάρξει ανταπόκριση, τότε επιβεβαιώνεται η διάγνωση.

Σε περιπτώσεις επιμονής των συμπτωμάτων ή αμφιβολίας, μπορεί να γίνουν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις:

• Γαστροσκόπηση: Για την απεικόνιση του οισοφάγου και του στομάχου και την ανίχνευση οισοφαγίτιδας ή άλλων βλαβών.

• 24ωρη πεχαμετρία: Καταγράφει την οξύτητα στον οισοφάγο.

• Μανιομετρία οισοφάγου: Ελέγχει τη λειτουργία του σφιγκτήρα και των μυών του οισοφάγου.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης μπορεί να είναι φαρμακευτική, διατροφική ή χειρουργική, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την ανταπόκριση του ασθενούς.

1. Φαρμακευτική αγωγή:

• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): Όπως η ομεπραζόλη, η παντοπραζόλη ή η εσομεπραζόλη.

• Ανταγωνιστές H2 υποδοχέων: Όπως η ρανιτιδίνη (παλαιότερα).

• Αντιόξινα: Για ανακούφιση από την καούρα.

2. Αλλαγές στον τρόπο ζωής:

• Απώλεια βάρους

• Αποφυγή φαγητού 2-3 ώρες πριν τον ύπνο

• Ύπνος με ανύψωση του κεφαλιού

• Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ

• Μικρά και συχνά γεύματα

3. Χειρουργική αντιμετώπιση:

Σε ανθεκτικές περιπτώσεις, ενδείκνυται η αντιπαλινδρομική χειρουργική (π.χ. Nissen fundoplication), που ενισχύει τον κατώτερο σφιγκτήρα και αποτρέπει την παλινδρόμηση.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;

Η χρόνια και αθεράπευτη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Οισοφαγίτιδα: Φλεγμονή του βλεννογόνου του οισοφάγου.

• Οισοφάγος Barrett: Προκαρκινική κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του οισοφάγου.

• Στένωση οισοφάγου: Προκαλεί δυσκολία στην κατάποση.

• Χρόνια λαρυγγίτιδα ή άσθμα.

Η έγκαιρη θεραπεία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών.

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό;

Αν αντιμετωπίζετε συχνές καούρες, δυσκολία στην κατάποση, πονόλαιμο χωρίς προφανή αιτία ή ενοχλήσεις στο στήθος που επιμένουν, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε γαστρεντερολόγο. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται περιπτώσεις όπου εμφανίζεται απώλεια βάρους, αιμορραγία ή επίμονη δυσφαγία.

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Είναι μια συχνή, αλλά διαχειρίσιμη πάθηση που προκαλείται από την επιστροφή του γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο. Με την κατάλληλη θεραπεία, αλλαγές στον τρόπο ζωής και ιατρική παρακολούθηση, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να ελέγξουν αποτελεσματικά τα συμπτώματα και να αποφύγουν τις επιπλοκές. Αν βιώνετε συχνά συμπτώματα που σχετίζονται με την καούρα ή την παλινδρόμηση, μην τα αγνοείτε — απευθυνθείτε στον ειδικό για να έχετε τη σωστή καθοδήγηση και αντιμετώπιση.