Η τενοντίτιδα ώμου αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στην περιοχή του ώμου και του άνω άκρου γενικότερα. Πρόκειται για μια φλεγμονώδη παθολογική κατάσταση που επηρεάζει τους τένοντες, δηλαδή τις ινώδεις δομές που ενώνουν τους μυς με τα οστά, και συχνά συνοδεύεται από πόνο, αδυναμία και περιορισμό της κινητικότητας. Παρά το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την τενοντίτιδα κάποια στιγμή στη ζωή τους, οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν επαρκώς τι την προκαλεί, πώς εξελίσσεται και με ποιους τρόπους μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Τι είναι η τενοντίτιδα ώμου;

Η τενοντίτιδα ώμου είναι η φλεγμονή ενός ή περισσότερων τενόντων που ανήκουν στο λεγόμενο “στροφικό πέταλο” του ώμου – ένα σύνολο τεσσάρων μυών και των αντίστοιχων τενόντων τους που συμβάλλουν στη σταθερότητα και την κίνηση του ώμου. Οι τένοντες του υπερακανθίου, του υποπλάτιου, του υπακανθίου και του ελάσσονος στρογγύλου συνεργάζονται για να διατηρείται ο ώμος σταθερός κατά τη διάρκεια της άρσης και στροφής του άνω άκρου. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο έχει και ο τένοντας της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου, ο οποίος συχνά προσβάλλεται επίσης από φλεγμονή.

Mπορεί να σας ενδιαφέρει: Ποιος είναι ο καλύτερος ορθοπαιδικός στην Αθήνα;

Η τενοντίτιδα ώμου μπορεί να είναι απλή ή πιο πολύπλοκη, όπως στην περίπτωση της ασβεστοποιού τενοντίτιδας, όπου δημιουργούνται αποτιτανώσεις (ασβεστώσεις) μέσα στον τένοντα. Οι μορφές της τενοντίτιδας ποικίλουν ως προς την αιτιολογία, τη διάρκεια και τη σοβαρότητά τους.

Αίτια της πάθησης

Οι αιτίες που ευθύνονται για την τενοντίτιδα ώμου ποικίλλουν και σχετίζονται τόσο με εξωτερικούς παράγοντες (όπως οι κινήσεις και οι δραστηριότητες του ατόμου), όσο και με ανατομικά χαρακτηριστικά του ώμου. Η υπερβολική και επαναλαμβανόμενη χρήση του άνω άκρου – για παράδειγμα σε αθλήματα όπως το τένις, η κολύμβηση, η άρση βαρών ή το βόλεϊ – είναι μία από τις βασικές αιτίες της τενοντίτιδας. Αντίστοιχα, επαγγέλματα που απαιτούν συνεχείς κινήσεις πάνω από το επίπεδο του ώμου (π.χ. ζωγράφοι, ηλεκτρολόγοι, οικοδόμοι) συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της πάθησης.

Παράλληλα, ανατομικές ιδιαιτερότητες, όπως η στένωση του υπακρωμιακού χώρου ή ένα “αγκαθωτό” ακρώμιο, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια μηχανική τριβή του υπερακανθίου τένοντα, οδηγώντας σταδιακά σε φλεγμονή. Η ηλικία είναι επίσης σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας, αφού με το πέρασμα του χρόνου, οι τένοντες χάνουν την ελαστικότητά τους και γίνονται πιο επιρρεπείς σε φθορά.

Συμπτώματα που προκαλεί η τενοντίτιδα ώμου

Η τενοντίτιδα ώμου εκδηλώνεται συνήθως με έναν σταδιακά επιδεινούμενο πόνο στην πρόσθια ή πλάγια επιφάνεια του ώμου, που μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι τον αγκώνα ή ακόμα και την ωμοπλάτη και τον αυχένα. Ο πόνος επιτείνεται κατά την άρση του χεριού, την περιστροφή του ώμου ή την προσπάθεια ανύψωσης ενός αντικειμένου. Συχνά, οι ασθενείς παραπονούνται για δυσκολία στον ύπνο, ειδικά όταν ξαπλώνουν πάνω στον πάσχοντα ώμο.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Ο καλύτερος χειρουργός άνω άκρου

Άλλο ένα κοινό σύμπτωμα της πάθησης είναι η δυσκαμψία, ιδιαίτερα το πρωί ή μετά από περιόδους ακινησίας. Σε πιο προχωρημένα στάδια, μπορεί να παρατηρηθεί μειωμένη μυϊκή δύναμη, ενώ η κίνηση του χεριού μπορεί να περιοριστεί σημαντικά. Σε περιπτώσεις ασβεστοποιού τενοντίτιδας, ο πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος, οξύς και με χαρακτηριστικό πρήξιμο στην πρόσθια πλευρά του ώμου.

Διάγνωση

Η αξιολόγηση από έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό είναι απαραίτητη για τη σωστή διάγνωση της τενοντίτιδας ώμου. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει ειδικές δοκιμασίες κινητικότητας και ευαισθησίας, ενώ το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την αιτία του πόνου.

Στη συνέχεια, συνιστώνται απεικονιστικές εξετάσεις. Η ακτινογραφία βοηθά κυρίως στον αποκλεισμό άλλων παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα ή τα κατάγματα, και μπορεί να αναδείξει αποτιτανώσεις στους τένοντες. Το υπερηχογράφημα επίσης προσφέρει άμεση εικόνα των τενόντων και μπορεί να αποκαλύψει φλεγμονή, ρήξεις ή συλλογή υγρού. Η μαγνητική τομογραφία είναι η πιο λεπτομερής απεικονιστική μέθοδος για τη διάγνωση παθήσεων του στροφικού πετάλου και χρησιμοποιείται όταν υπάρχει υποψία για πιο σοβαρές βλάβες ή αν δεν υπάρχει ανταπόκριση στη θεραπεία.

Συντηρητική θεραπεία

Η πλειονότητα των περιστατικών τενοντίτιδας ώμου αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέσα. Η θεραπεία εστιάζει στη μείωση της φλεγμονής και του πόνου, καθώς και την αποκατάσταση της πλήρους λειτουργικότητας του ώμου. Η αρχική σύσταση είναι η αποφυγή κινήσεων που επιδεινώνουν τον πόνο και η ανάπαυση του ώμου. Η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου, ενώ η παγοθεραπεία έχει περιορισμένη αλλά ενίοτε ωφέλιμη επίδραση στα αρχικά στάδια.

Η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στη θεραπεία της πάθησης. Αυτή περιλαμβάνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων που στοχεύει στην ενδυνάμωση των μυών, τη βελτίωση της κινητικότητας και την αποκατάσταση της σταθερότητας του ώμου.

Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, μπορεί να συσταθεί η χορήγηση τοπικών ενέσεων κορτιζόνης ή βιολογικών παραγόντων. Οι θεραπείες αυτές προσφέρουν καλά αποτελέσματα και συχνά αποτρέπουν την ανάγκη για χειρουργική παρέμβαση.

Χειρουργική αντιμετώπιση για την τενοντίτιδα ώμου

Σε περιπτώσεις όπου η συντηρητική αγωγή αποτυγχάνει να ανακουφίσει τα συμπτώματα ή όταν η φλεγμονή έχει προκαλέσει ρήξη του τένοντα, τότε προτείνεται η χειρουργική αποκατάσταση μέσω αρθροσκόπησης. Η αρθροσκόπηση του ώμου είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που επιτρέπει την επιδιόρθωση του προβληματικού τένοντα και τον καθαρισμό της περιοχής μέσω μικρών τομών και με τη χρήση ειδικής κάμερας.

Η επέμβαση διαρκεί λιγότερο από μία ώρα, γίνεται συνήθως με τοπική ή περιοχική αναισθησία και δεν απαιτεί νοσηλεία. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ με σωστή φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση, η πλήρης λειτουργία του ώμου αποκαθίσταται μέσα σε μερικές εβδομάδες. Το ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης φτάνει το 95% εφόσον εκτελεστεί από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό.

Επιπλοκές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις

Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση της τενοντίτιδας ώμου μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως χρόνια φλεγμονή, ατροφία των μυών, μείωση του εύρους κίνησης και επίμονο νυχτερινό πόνο. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν πλήρη ρήξη του τένοντα, με αποτέλεσμα την ανάγκη για πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση. Γι’ αυτό και η έγκαιρη παρέμβαση είναι κρίσιμη για την αποφυγή μακροχρόνιων συνεπειών.

Πώς μπορεί να προληφθεί η τενοντίτιδα ώμου

Η πρόληψη της τενοντίτιδας βασίζεται σε απλούς αλλά σημαντικούς κανόνες: πριν από κάθε σωματική δραστηριότητα, είναι απαραίτητο να προηγείται προθέρμανση και διατάσεις. Η ενδυνάμωση των μυών του ώμου και της ωμοπλάτης βοηθά στη διατήρηση της σταθερότητας και αποτρέπει τραυματισμούς. Επιπλέον, η σωστή τεχνική σε αθλητικές και επαγγελματικές κινήσεις είναι εξίσου καθοριστική.

Οι εργονομικές βελτιώσεις στον χώρο εργασίας, όπως η ρύθμιση του υπολογιστή στο σωστό ύψος ή η χρήση ενός στηρίγματος αγκώνα, μπορούν να μειώσουν την καταπόνηση του ώμου σε καθημερινή βάση. Τέλος, η επίγνωση των πρώιμων ενδείξεων τενοντίτιδας είναι εξίσου σημαντική. Η αναγνώριση της εστίας του πόνου και η έγκαιρη ανάπαυση μπορεί να αποτρέψουν την επιδείνωση της φλεγμονής.

Συχνές ερωτήσεις για την τενοντίτιδα ώμου

 Αν χρησιμοποιώ συχνά τον ώμο θα πάθω τενοντίτιδα;

Δεν είναι πάντα σίγουρο, αλλά η υπερβολική ή ακατάλληλη χρήση του ώμου γενικά αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης τενοντίτιδας.

Η τενοντίτιδα ώμου χρειάζεται χειρουργείο;

Όχι, σε πολλές περιπτώσεις η πάθηση αντιμετωπίζεται επιτυχώς με συντηρητικά μέτρα. Εάν όμως τα συμπτώματα δεν υποχωρούν με τη συντηρητική θεραπεία τότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.

Μπορώ να ξαναπάθω τενοντίτιδα ώμου μετά την αρχική θεραπεία;

Ναι, υπάρχει πιθανότητα να επανεμφανιστεί η πάθηση, ειδικά εάν δεν τηρούνται τα μέτρα φροντίδας και πρόληψης.

Πόσος καιρός χρειάζεται για να ανακουφιστώ πλήρως από τα συμπτώματα;

Η πλήρης ανάκαμψη μπορεί να διαρκέσει από μερικές εβδομάδες έως μερικούς μήνες, ανάλογα με την έκταση των συμπτωμάτων και τη συμμόρφωση του ασθενούς με το πλάνο θεραπείας.

Μετά το χειρουργείο θα μπορέσω να επανέλθω αμέσως;

Αμέσως μετά το χειρουργείο εφαρμόζεται το κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης, ωστόσο η επάνοδος στην καθημερινότητα είναι γενικά ταχύτατη.