Ενώ ορισμένες παθήσεις κάνουν ανεπαίσθητα εμφανή την παρουσία τους, κάποιες άλλες δυστυχώς εκδηλώνονται με έντονα συμπτώματα. Ειδικά όταν οι παθήσεις αυτές αφορούν στο αναπαραγωγικό σύστημα μιας γυναίκας, τα συμπτώματα που εμφανίζονται μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο την ποιότητα ζωής αλλά και τη γονιμότητα. Μια τέτοια πάθηση που επηρεάζει πολλαπλές πτυχές της ζωής και της υγείας μιας γυναίκας είναι και τα ινομυώματα.
Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα ή αλλιώς λειομυώματα είναι μια αρκετά κοινή γυναικολογική πάθηση η οποία επηρεάζει σημαντικό ποσοστό των γυναικών στην αναπαραγωγική τους ηλικία. Πρόκειται για καλοήθεις όγκους που αναπτύσσονται από το μυϊκό τοίχωμα της μήτρας και συνήθως δεν συνδέονται με κακοήθεια. Ωστόσο, ανάλογα με τη θέση, το μέγεθος και τον αριθμό τους, μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα και να επηρεάσουν τη γονιμότητα ή την ποιότητα ζωής της γυναίκας.
Mπορεί να σας ενδιαφέρει: Ο καλύτερος γυναικολόγος για ινομυώματα
Μορφές και χαρακτηριστικά των ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Μπορεί να είναι μικρά όσο ένας σπόρος ή αρκετά μεγάλα ώστε να παραμορφώνουν τη μήτρα. Η μορφολογία τους επίσης διαφέρει: κάποια είναι στρογγυλά και ομαλά, ενώ άλλα έχουν πολυλοβωτή επιφάνεια. Μπορεί να είναι μεμονωμένα ή πολλαπλά και εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές της μήτρας, όπως στο ενδομήτριο, στο μυομήτριο ή στην εξωτερική επιφάνεια.
Πώς επηρεάζουν οι ορμόνες την ανάπτυξή τους
Η ανάπτυξή τους φαίνεται να σχετίζεται με τις γυναικείες ορμόνες, ιδιαίτερα τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Γι’ αυτό και εμφανίζονται συνήθως κατά την αναπαραγωγική ηλικία, ενώ μετά την εμμηνόπαυση, όταν τα επίπεδα των ορμονών μειώνονται, τείνουν να συρρικνώνονται. Η εγκυμοσύνη, από την άλλη πλευρά, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του μεγέθους τους λόγω της ορμονικής διέγερσης.
Συμπτώματα που προκαλούν τα ινομυώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ινομυώματα δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και ανιχνεύονται τυχαία κατά τη διάρκεια μιας γυναικολογικής εξέτασης ή υπερηχογραφήματος. Όταν όμως προκαλούν προβλήματα, αυτά συνήθως περιλαμβάνουν βαριές και παρατεταμένες εμμηνορροϊκές αιμορραγίες, πόνο χαμηλά στην κοιλιά, αίσθημα πίεσης στην πύελο, συχνουρία ή δυσκοιλιότητα λόγω πίεσης των γύρω οργάνων και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή. Ειδικά τα υποβλεννογόνια ινομυώματα έχουν συνδεθεί με προβλήματα γονιμότητας και αυξημένο κίνδυνο αποβολών ή πρόωρων τοκετών.
Mπορεί να σας ενδιαφέρει: Ποιος είναι ο καλύτερος γυναικολόγος στην Αθήνα;
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται αρχικά με κλινική εξέταση και στη συνέχεια με υπερηχογράφημα, είτε διακοιλιακό είτε διακολπικό. Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία ή ειδικές εξετάσεις όπως η υστεροσκόπηση για την ακριβή αξιολόγηση της θέσης και του αριθμού των ινομυωμάτων.
Επιλογές θεραπείας για τα ινομυώματα
Η θεραπευτική προσέγγιση εξατομικεύεται. Εάν τα ινομυώματα είναι μικρά και ασυμπτωματικά, συνήθως δεν απαιτείται καμία παρέμβαση πέρα από την τακτική παρακολούθηση. Όταν όμως προκαλούν έντονα συμπτώματα ή δυσκολεύουν την επίτευξη εγκυμοσύνης, τότε απαιτείται θεραπεία, η οποία μπορεί να είναι είτε φαρμακευτική είτε χειρουργική. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει συνήθως ορμονικές θεραπείες που μειώνουν τα επίπεδα των οιστρογόνων και επιβραδύνουν την ανάπτυξη των ινομυωμάτων. Ωστόσο, αυτές οι θεραπείες έχουν προσωρινά αποτελέσματα και συχνά συνοδεύονται από παρεενέργειες.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Η χειρουργική θεραπεία των ινομυωμάτων επιλέγεται όταν τα συμπτώματα είναι έντονα, όταν επηρεάζουν τη γονιμότητα, ή όταν υπάρχει ταχεία αύξηση του μεγέθους των ινομυωμάτων. Ο στόχος είναι είτε η διατήρηση της μήτρας (σε περιπτώσεις που η γυναίκα επιθυμεί μελλοντική τεκνοποίηση), είτε η οριστική απαλλαγή από την πάθηση με αφαίρεση της μήτρας, εφόσον η γυναίκα δεν επιθυμεί να αποκτήσει άλλα παιδιά ή είναι βέβαιη πως δεν έχει σκοπό να τεκνοποιήσει. Η πιο διαδεδομένη χειρουργική τεχνική είναι η ινομυωματεκτομή, κατά την οποία αφαιρούνται τα ινομυώματα ενώ η μήτρα διατηρείται ανέπαφη.
Λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή
Η λαπαροσκοπική μέθοδος ενδείκνυται για την αφαίρεση ενδοτοιχωματικών ή υπορογόνιων ινομυωμάτων. Η επέμβαση γίνεται μέσω μικρών τομών (συνήθως τρεις έως τέσσερις των 5-10 χιλιοστών) στην κοιλιακή χώρα, μέσω των οποίων εισάγονται ειδικά ενδοσκοπικά εργαλεία και κάμερα. Ο γυναικολόγος, με την καθοδήγηση της κάμερας, αφαιρεί τα ινομυώματα με ακρίβεια, χωρίς να επηρεάζεται η υγιής μήτρα.
Υστεροσκοπική ινομυωματεκτομή
Η υστεροσκοπική τεχνική ενδείκνυται κυρίως για την αφαίρεση των υποβλεννογόνιων ινομυωμάτων, δηλαδή αυτά που προβάλλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα. Η επέμβαση πραγματοποιείται από τον κόλπο, χωρίς εξωτερικές τομές. Ένα λεπτό ενδοσκόπιο (υστεροσκόπιο) εισάγεται μέσω του τραχήλου στη μήτρα, επιτρέποντας την απευθείας οπτική πρόσβαση στην κοιλότητα. Με τη βοήθεια ειδικών μικροεργαλείων ή ηλεκτροχειρουργικής διαθερμίας, το ινομύωμα αφαιρείται με ασφάλεια.
Η υστεροσκόπηση ενδείκνυται για γυναίκες με αιμορραγίες ή προβλήματα γονιμότητας λόγω της παρουσίας υποβλεννογόνιου ινομυώματος. Η διαδικασία είναι σύντομη (συνήθως 20-30 λεπτά), πραγματοποιείται συχνά με μέθη, και ο χρόνος αποκατάστασης είναι ελάχιστος, επιτρέποντας επάνοδο στις δραστηριότητες εντός 24 ωρών.
Και στις δύο μεθόδους, το πλεονέκτημα είναι η διατήρηση της μήτρας, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν στο μέλλον.
Πρόσθετες χειρουργικές επιλογές θεραπείας για τα ινομυώματα
Για γυναίκες που δεν επιθυμούν άλλη εγκυμοσύνη και τα ινομυώματα προκαλούν σημαντικά προβλήματα, η οριστική λύση είναι η υστερεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση της μήτρας. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστεί ο εμβολισμός των μητριαίων αρτηριών, μία μη επεμβατική τεχνική που περιορίζει την αιμάτωση των ινομυωμάτων οδηγώντας στη συρρίκνωσή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή της θεραπείας πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τον γυναικολόγο και να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την ανατομία και τη συμπτωματολογία, αλλά και τις επιθυμίες της κάθε γυναίκας. Εφόσον εφαρμόζεται συστηματική παρακολούθηση και η κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότερες ασθενείς με ινομυώματα συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς προβλήματα
Συχνές ερωτήσεις για τα ινομυώματα
Μπορούν τα ινομυώματα να εξελιχθούν σε καρκίνο;
Η πιθανότητα μετατροπής των ινομυωμάτων σε κακοήθεις όγκους είναι εξαιρετικά μικρή, κάτω από 1%. Ωστόσο, οποιαδήποτε απότομη αύξηση του μεγέθους τους πρέπει να αξιολογείται.
Επηρεάζουν τη γονιμότητα;
Ανάλογα με τη θέση τους, μπορούν να επηρεάσουν τη σύλληψη ή την πορεία μιας εγκυμοσύνης, ειδικά αν παραμορφώνουν την κοιλότητα της μήτρας.
Μπορούν να υποχωρήσουν μόνα τους;
Ναι, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση λόγω της πτώσης των οιστρογόνων. Επίσης, κάποια ινομυώματα συρρικνώνονται μετά τον τοκετό.
Πότε πρέπει να αφαιρούνται;
Όταν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα, επηρεάζουν τη γονιμότητα ή αυξάνονται ταχέως σε μέγεθος.
Μπορώ να έχω μια φυσιολογική εγκυμοσύνη με ινομυώματα;
Ναι, πολλές γυναίκες με ινομυώματα έχουν φυσιολογική κύηση. Η τακτική παρακολούθηση από το γιατρό είναι απαραίτητη για την πρόληψη επιπλοκών.
Στο iatromedia.gr μπορείτε να διαβάσετε διάφορα ιατρικά άρθρα ανάλογα με το θέμα που σας ενδιαφέρει!

Μιχάλης Γεωργιάδης
Συντάκτης Ιατρικού Περιεχομένου: Ο Μιχάλης Γεωργιάδης είναι επαγγελματίας συντάκτης με εμπειρία σε ιατρικά, διαγνωστικά και χειρουργικά θέματα. Με βαθιά γνώση της ιατρικής ορολογίας και με στόχο την αξιοπιστία της πληροφορίας, επιμελείται άρθρα που ενισχύουν την εικόνα και την εξειδίκευση των ιατρών στο ελληνικό διαδίκτυο.